Urbanistyka przyjazna dla środowiska
Naśladując przepływ energii w ekosystemie, metabolizm miejski ukazuje miasto jako żywy organizm z wyraźnie rozpoznawalnymi strumieniami energii i materiałów. Jest to możliwe dzięki niedawnym postępom w biofizyce, umożliwiającym szacunkowe określenie przepływów energii, wody, dwutlenku węgla i substancji zanieczyszczających w aglomeracji miejskiej. Jednak ograniczona wymiana informacji między biofizykami a zainteresowanymi stronami, w tym urbanistami, architektami i inżynierami, utrudnia skuteczne wykorzystanie tych metod. Aby rozwiązać ten problem, UE zdecydowała się sfinansować projekt BRIDGE (Sustainable urban planning decision support accounting for urban metabolism). Do analizy przepływów energii, wody, dwutlenku węgla i zanieczyszczeń w metabolizmie miejskim oraz ich wpływu na środowisko, powołane w ramach projektu konsorcjum wykorzystało skuteczne narzędzia i metodologie. Przykładowe miasta – Ateny, Florencja, Gliwice, Helsinki i Londyn – zostały wybrane na podstawie obecnych i przyszłych wymogów energetycznych, przy czym w przypadku Helsinek położono nacisk na zapotrzebowanie energetyczne do celów grzewczych, w przypadku Aten – chłodzących, a Londynu – spełnienie wymogów współczesnego stylu życia w mieście. Z drugiej strony na wybór Florencji wpływ miały wiek i dziedzictwo historyczne miasta, zaś w przypadku Gliwic – rozległe działania urbanistyczne. Aby opisać w czasie różne przepływy fizyczne charakteryzujące metabolizm miejski wybranych do badania miast, wdrożono szereg modeli w skali lokalnej, w tym modele obliczeniowej dynamiki płynów, ruchu ulicznego i turbulencji. Bazując na tych informacjach oraz wiedzy i doświadczeniu miejscowych decydentów, partnerzy projektu opracowali alternatywne plany urbanistyczne w oparciu o wskaźniki środowiskowe i socjoekonomiczne oraz oszacowali ich odporność na przyszłe zmiany energetyczne, klimatyczne i gospodarcze. Najważniejszymi osiągnięciami projektu BRIDGE są powiązanie metabolizmu miejskiego z klimatem miasta i planowaniem przestrzennym oraz opracowanie systemu wspomagania decyzji (DSS) odzwierciedlającego wielowymiarową naturę metabolizmu miejskiego w postaci wskaźników zrozumiałych dla urbanistów. W szczególności system DSS zawiera biofizyczne dane z obserwacji społeczno-ekonomicznych, ułatwiające użytkownikom ocenę scenariuszy planowania przestrzennego z uwzględnieniem założonych celów. Pozwala to definiować zrównoważone cele urbanistyczne w oparciu o ilościową ocenę poszczególnych składników metabolizmu miejskiego. Wyniki projektu opublikowano w czasopismach Understanding Urban Metabolism oraz Sustainable urban metabolism as a link between bio-physical sciences and urban planning.
Słowa kluczowe
Planowanie przestrzenne, przepływ energii, metabolizm miejski, BRIDGE, system wspomagania decyzji
