Monitorowanie zakwitu glonów z przestrzeni kosmicznej
Zanieczyszczenie środowiska morskiego dużymi stężeniami substancji odżywczych może skutkować zakwitem glonów. Aby przewidywać takie wydarzenia i monitorować ich rozwój, powołano finansowany przez UE projekt "Coastal biomass observatory services" (COBIOS). Zakwit glonów w rejonach przybrzeżnych Europy ma miejsce co roku, a jego efektem jest pojawiająca się na plażach piana o nieprzyjemnym zapachu i ryzyko potencjalnie niebezpiecznych toksyn. Ponadto gwałtownie gnijące glony mogą opadać na dno morza, tworząc złoża substancji wywołującej niedotlenienie, czyli stan powodujący usuwanie tlenu z otaczających wód. Złoża te mogą wynurzyć się tworząc "martwe strefy", powodując śmierć organizmów morskich i szkody w łowiskach ryb i akwakulturze. Przekłada się to również na znaczne straty ekonomiczne. Celem inicjatywy COBIOS było zintegrowanie danych satelitarnych i modeli ekologicznych w postaci skutecznej usługi informującej o zakwicie glonów o dużej biomasie w wodach europejskich. Obserwacje Ziemi dostarczyły informacji o stanie kwitnienia, a modele ekologiczne COBIOS prognozy dotyczące dalszych losów tych organizmów. Umożliwiło to naukowcom ocenę ryzyka wystąpienia przypadków niedotlenienia i możliwości utworzenia się martwych stref, w których nie mogą rozwijać się wodne formy życia. Chociaż do monitorowania zakwitu glonów można wykorzystywać teledetekcję, obserwacje satelitarne nie zapewniają pełnego zakresu pokrycia z uwagi możliwość zakłócenia sygnału przez chmury oraz z uwagi na ich wartość predykcyjną. W czasie zakwitu glonów o dużej biomasie w wodach przybrzeżnych, kształt i lokalizacja zakwitu ulegają radykalnym zmianom w okresie dwóch do trzech tygodni. Jako że zakwit jest inicjowany przez okresy słoneczne, zwykle (ale nie zawsze) towarzyszy temu dobry zasięg pokrycia satelitarnego. Dlatego też konieczne jest połączenie teledetekcji z modelami hydroekologicznymi. Takie połączenie informacji może dostarczyć szczegółowych danych dla różnych rodzajów analiz i potencjalnych dodatkowych korzyści komercyjnych. Dane będące rezultatem projektu zostaną wykorzystane do realizacji celów dyrektyw UE, w tym również dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej (MSFD). Celem dyrektywy MSFD jest zapewnienie dobrego stanu środowisk wodnych w Europie do roku 2021 oraz ochrony zasobów wód morskich w gospodarkach i społecznościach, które są od nich zależne. Będzie to również fundamentem dla przyszłej polityki morskiej. Wyniki projektu COBIOS pomogą również ograniczyć straty gospodarcze spowodowane przez zakwit glonów o dużej biomasie, dzięki wcześniejszemu ostrzeganiu przed wystąpieniem tego zjawiska. Projekt dostarczył również informacji strategicznych do wykorzystania w inicjatywach związanych ze zbiorem biomasy wytwarzanej przez glony.
Słowa kluczowe
Zakwit glonów, biomasa, przybrzeżne, usługi obserwacyjne, życie morskie
