Walka z nowo pojawiającymi się wirusami RNA Trwają finansowane przez UE prace nad terapiami, aby zwalczać nowo pojawiające się lub niedoceniane wirusy RNA. Należą do nich nowo odkryty wirus Zika, wirus Ebola oraz wirusy bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej (MERS) i zespołu ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS). Zdrowie © Thinkstock Poczyniono znaczące postępy w walce z prawdopodobnie najważniejszym wirusem RNA, który pojawił się w ostatnim stuleciu, czyli HIV. Ciągle nie istnieją jednak leki ani szczepionki przeciw wielu pojawiającym się lub powracającym wirusom RNA. Zwiększona mobilność ludzi i transport komercyjny, zmiany klimatu, urbanizacja i zwiększone zagęszczenie populacji to czynniki tworzące idealne środowisko dla wirusów. Uczestnicy projektu SILVER (Small-molecule inhibitor leads versus emerging and neglected RNA viruses) ukończyli badania przesiewowe w kierunku inhibitorów molekularnych. Celem były wirusy z priorytetowej grupy A i względnie pomijane i/lub stanowiące zagrożenie od niedawna wirusy z grupy B. Dzięki doskonałej organizacji projektu SILVER, nieoczekiwane pojawienie się ludzkiego MERS-koronawirusa (MERS CoV) w Arabii Saudyjskiej zainicjowało natychmiastową odpowiedź ze strony zarządu projektu. W rezultacie aktywowano plan zwalczania ogniska epidemiologicznego, aby zorganizować badanie tego potencjalnie silnie patogennego wirusa. Inne wirusy, o których informowały media podczas trwania projektu SILVER, to Chikungunya i Ebola. Kluczową częścią planu były bazujące na kulturach komórkowych badania przesiewowe bibliotek związków chemicznych i badania enzymów wirusowych. Prace mające na celu optymalizację doboru związków wiodących spośród trafień przyspieszyły dostarczenie szeregu takich związków, priorytetowych w przypadku wielu wirusów RNA. Przeprowadzono badania toksyczności i stworzono modele in vivo. Wychodząc od ponad 700 000 testów bazujących na komórkach, wyłoniono 700 obiecujących trafień, a 20 z nich przetestowano w celu uzyskania dowodów skuteczności. Badacze zidentyfikowali i przetestowali inhibitor T705 o bardzo szerokim zakresie działania. Poczyniono również postępy w badaniu dwóch serii inhibitorów jako leków przeciw wirusowi Denga i niedługo zostanie złożony wniosek patentowy. Znaleziono ponadto kilka obiecujących związków do walki z MERS CoV. Wszystkie pochodzą z biblioteki związków zatwierdzonych przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA), stworzonej podczas poprzednich prac nad podobnym wirusem SARS CoV. Podpisano umowę licencyjną z firmą Novartis dotyczącą analizy klinicznej inhibitora enterowirusowego i rozważa się objęcie licencją dwóch kolejnych inhibitorów. Jak dotąd objęto ochroną patentową siedem związków, a oczekuje się opatentowania kolejnych 20. Opublikowano około 165 recenzowanych artykułów. Wyniki rozpowszechniano też poprzez organizację konferencji. Raporty i zalecenia utworzone w ramach projektu zostały wykorzystane przez wiele agencji służby zdrowia. Odkrycie bezpiecznych i skutecznych inhibitorów wirusów pomoże zwalczać ogniska epidemii, które stanowią ogromne obciążenie społeczno-ekonomiczne. Słowa kluczowe Nowo pojawiające się wirusy RNA, MERS CoV, wirus Zika, zwalczanie ogniska epidemiologicznego, badania przesiewowe, od trafienia do związku wiodącego
