Znaczenie muzeów narodowych w dzisiejszej Europie
W procesie gromadzenia i tworzenia repozytoriów obiektów naukowych, historycznych i estetycznych, dokonywane są wybory, które mają chronić, a także opowiadać o cnotach, jednorodności i miejscu, jakie dany naród zajmuje w świecie. Dlatego właśnie muzea narodowe to autorytatywna, w której prezentowane jest i negocjowane pojęcie społeczności i obywatelstwa. Lepsze zrozumienie znaczenia tych instytucji we współczesnym społeczeństwie ma decydujące znaczenie dla kształtowania polityk kulturalnych w rozszerzonej Unii Europejskiej. Projekt EUNAMUS ("European national museums: Identity politics, the uses of the past and the European citizen"), w ramach którego przeprowadzono badania terenowe w 37 krajach europejskich, jest dotychczas największą i najbardziej obszerną inicjatywą badawczą dotyczącą muzeów. Naukowcy skupili się na zrozumieniu, w jaki sposób warunki ujęcia przeszłości mogą być wykorzystane w negocjacjach, które odtwarzają pojęcie obywatelstwa i pomagają zachować kreatywną różnorodność, rozwijając jednocześnie zdrowy rozsądek wspólnego europejskiego dziedzictwa. Muzea narodowe wykorzystują perspektywy narracyjne dotyczące internacjonalizmu, narodu i ideologii. Pomagają ustanowić długofalowe porozumienie w sprawie kulturalnych fundamentów społeczności politycznej. Opowiadają także o pojednaniu i mogą tym samym przyczyniać się do rozwiązywania konfliktów. Porównawcze badanie muzeów narodowych z perspektywy zwiedzającego, największe, jakie dotychczas przeprowadzono w Europie, przyniosło zarówno wyniki sondaży, jak i serię studiów przypadku przydatnych w badaniach ilościowych i jakościowych. Wykorzystano je do promowania zrozumienia faktycznej roli społecznej potencjalnych wizji "utopii" w muzeach narodowych oraz możliwości ich budowania. W projekcie EUNAMUS wygenerowano wiedzę na temat rozmaitych strategii stosowanych w ramach polityki w sprawie muzeów w rozwiązywaniu współczesnych wyzwań. Szerokie konsekwencje polityk w sprawie muzeów narodowych opracowywanych na najwyższych poziomach politycznych często są powiązane z większymi krajowymi programami i debatami politycznymi. Jednym z przykładów są greckie dyskusje na temat marmurów partenońskich oraz duma i autonomia narodowa, które są w tej kwestii na szali. Innym są pytania dotyczące polityki węgierskiego muzeum narodowego, które nawiązują do zweryfikowania przeszłości politycznej i do rozróżnienia politycznego na lewicę i prawicę na poziomie rządowym. Wyniki projektu i osiągnięte postępy są dostępne na stronie internetowej projektu i podkreślają, w jaki sposób muzea wykorzystują wiedzę i relacje historyczne, a także budynki i obiekty, by móc przyczynić się do negocjacji tożsamości, konfliktów i wartości. Projekt EUNAMUS zaoferował także zalecenia dotyczące możliwości mobilizowania muzeów narodowych na poziomie krajowym i europejskim do podnoszenia spójności społecznej i międzynarodowego porozumienia.
