Nowa przyjazna dla środowiska technika wybielania bawełny
Przemysł tekstylny UE jest wart ponad 119 mld euro i w dużej mierze opiera się na małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP). W rzeczywistości około 70% ogółu siły roboczej w tej branży zatrudniona jest w MŚP. Jednak przemysł ten cierpi z powodu globalnego kryzysu gospodarczego i stoi w obliczu silnej konkurencji ze strony takich regionów, jak Daleki Wschód. Ponadto obecne metody wybielania powodują uszkodzenia materiału i generują toksyczne produkty uboczne, a także wymagają dużych ilości wody i energii do usunięcia substancji chemicznych. W ramach projektu COTTONBLEACH ("Improved novel eco-friendly bleaching system for cotton using enzyme and ultrasound processes") zbadano nową technologię wybielania, która nie wywiera tak negatywnych skutków. Dodatkowo technologia zgodna jest z obecnymi europejskimi przepisami w sprawie środowiska. W skład konsorcjum weszli specjaliści ds. badań i rozwoju technologicznego oraz szereg MŚP specjalizujących się w produkcji enzymów, technologii ultradźwięków i wytwarzania maszyn do produkcji tekstylnej. Lakkaza, enzym produkowany przez gatunek grzyba Myceliophthora thermophile, ma wysoką wydajność podczas obróbki wstępnej. Krok ten przyspiesza proces wybielania, pozwala uzyskać wyższy stopień wybielenia niż w przypadku konwencjonalnych metod wybielania i ogranicza ilość potrzebnego nadtlenku wodoru (H2O2). Naukowcy zbadali różne czynniki, takie jak dawki lakkazy oraz temperatura i czas inkubacji, chcąc zoptymalizować etap obróbki wstępnej. Na tym etapie zastosowano technikę ultradźwięków, a wówczas sam proces wybielania okazał się bardzo skuteczny w zwiększaniu stopnia wybielania. Urządzenia piezoelektryczne najlepiej sprawdzają się w technice ultradźwięków ze względu na ich opłacalność. Z kolei H2O2 to obiecujący czynnik wybielający: nie powoduje bowiem żółknięcia, jest nietoksyczny i bezzapachowy. Jednak warunkiem jego skuteczności są bardzo wysokie temperatury i zastosowanie dodatków stabilizujących. W związku z tym głównym celem projektu była produkcja H2O2 in situ na dużą skalę. Udało się to osiągnąć dzięki nowo odkrytemu enzymowi zwanemu dehydrogenazą celobiozową oxyMt (CDH). Zespół COTTONBLEACH opracował prototyp obejmujący zbiorniki z preparatem, urządzenia ultradźwiękowe, wyposażenie poboczne i oprogramowanie kontrolne. Ta nowa technika pozwoli zaoszczędzić nawet 140 tys. euro rocznie na produkcję 1,5 tys. ton materiału, poprawi jakość produktów tekstylnych i znacząco obniży zużycie wody i energii.