Ochrona przybrzeżnych lagun
W ramach projektu LAGOONS (Integrated water resources and coastal zone management in European lagoons in the context of climate change) opracowano scenariusze przyszłych tendencji i warunków panujących w lagunach przybrzeżnych. Wybrano cztery laguny do studiów przypadków reprezentatywnych dla szerokiego i zrównoważonego zasięgu geograficznego akwenów. Badano: Zalew Wiślany na Morzu Bałtyckim (Polska, Rosja), Liman Tiligulski na Morzu Czarnym (Ukraina), lagunę Ria de Aveiro na Atlantyku (Portugalia) oraz Mar Menor na Morzu Śródziemnym (Hiszpania). Badacze zgromadzili istniejące informacje na temat tych czterech lagun i ich dorzeczy. W badaniach uwzględniono takie aspekty jak: klimat, warunki hydrologiczne, jakość wody, zapotrzebowanie na wodę, użytkowanie gruntów, konflikty między użytkownikami wód i gruntów, struktury polityczne, instytucje i polityki. Informacje te wykorzystano do zidentyfikowania brakującej wiedzy oraz zwiększenia uczestnictwa zainteresowanych stron, w tym ludności miejscowej. Naukowcy badali także wpływ działalności człowieka i zmiany klimatu na procesy hydrobiogeochemiczne zachodzące w lagunach. Zespół projektowy zbadał również odpowiedzi głównych wskaźników makrofauny na podstawie ekotoksykologicznych badań laboratoryjnych. Planuje się także wykorzystanie wyników modelowania numerycznego do przygotowania jakościowych i ilościowych scenariuszy. Zgodnie z sekwencją grupy docelowej, panelu obywatelskiego i końcowych warsztatów, w każdym z krajów odbyły się warsztaty przeznaczone dla zainteresowanych stron. Na warsztatach zaprezentowano i omówiono możliwe przyszłe scenariusze. Umożliwiło to połączenie wiedzy naukowej i wyników modelowania ilościowego przeprowadzonego w ramach projektu LAGOONS z lokalną wiedzą i poglądami zainteresowanych stron. Projekt zapewni ogólnoeuropejską perspektywę i ramy, a także ogólne zalecenia strategiczne opracowane na podstawie czterech studiów przypadków. Umożliwi również przygotowanie wytycznych w zakresie polityki na podstawie różnych analiz przeprowadzonych w ramach projektu oraz proponowanych inicjatyw w zakresie zarządzania w obszarach, których dotyczyły studia przypadków. Projekt LAGOONS przyczyni się zatem do realizacji unijnych polityk dotyczących wody. Obejmują one regionalne plany gospodarowania dorzeczami oraz krajowe przepisy dotyczące zużycia wody, a także strategie w zakresie środowiska naturalnego. Na szczeblu UE są to: ramowa dyrektywa wodna (RDW), dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej, dyrektywa azotanowa, wspólna polityka rolna (WPR) oraz dyrektywa siedliskowa (Natura 2000). Zalecenia projektowe obejmowały zrównoważone wykorzystanie zasobów wodnych, najlepsze praktyki rolne oraz oceny ekosystemów i ich beneficjentów. Planowanie przestrzenne działalności powinno uwzględniać naturalne siedliska przyrodnicze i umożliwiać dalsze prowadzenie tradycyjnej działalności i normalnego życia. Ponadto, należy przeprowadzić badania i szkolenia w zakresie ryzyka powodzi, adaptacji do zmiany klimatu i hydroekologii.
Słowa kluczowe
Laguny przybrzeżne, zmiana klimatu, zasoby wodne, strefa przybrzeżna, hydrologia, gospodarka wodna dorzeczy