Monitorowanie przenoszenia się dengi Globalne rozprzestrzenianie się oraz zwiększenie częstotliwości i nasilenie występowania epidemicznej dengi w ciągu ostatnich 40 lat oznacza, że pilnie potrzebne są skuteczniejsze metody monitorowania, profilaktyki i zwalczania tej choroby. Dlatego też w ramach pewnej unijnej inicjatywy zbadano i opracowano innowacyjne narzędzia i strategie monitorowania i zwalczania dengi. Zdrowie © seanjoh, Thinkstock Denga to przenoszona przez komary choroba wirusowa, którą wywołuje wirus dengi. Obecnie nasza wiedza o tym, jak czynniki wirusowe, ekologiczne, środowiskowe i klimatyczne wpływają na rozprzestrzenianie się i występowanie choroby, jest ograniczona. W ramach projektu DENGUETOOLS (Innovative tools and strategies for surveillance and control of dengue) stworzono laboratoryjny system monitorowania, umożliwiający opisanie ewolucji i zasięgu ognisk chorobowych dengi na Sri Lance. Skuteczniejsze monitorowanie ma ogromne znaczenie dla zdrowia publicznego, gdyż pozwala na określenie priorytetowych obszarów w zakresie interwencji oraz zidentyfikowanie wskaźników predykcyjnych, w oparciu o które można by alarmować o ogniskach chorobowych. Grupą najciężej dotkniętą przez dengę w krajach endemicznych są dzieci — zarówno pod względem występowania choroby, jak i jej przebiegu. Badacze uczestniczący w projekcie DENGUETOOLS ustalili, że szkoły znajdują się w pobliżu większej liczby ognisk chorobowych na Sri Lance, a wyniki te zostały potwierdzone w analizie przeprowadzonej w Tajlandii. Ponieważ skupiska zakażeń dengi odnotowano w pobliżu szkół oraz w salach lekcyjnych, szkoły powinny być przedmiotem zintensyfikowanych działań mających na celu zwalczanie choroby. Z uwagi na to, że przenoszące wirusa denga komary z rodzaju Aedes są aktywne w ciągu dnia, naukowcy zbadali nową potencjalną strategię ochrony dzieci w wieku szkolnym, polegającą na noszeniu impregnowanych mundurków. Przeprowadzono testy laboratoryjne działania takiej odzieży na komary, a także szeroko zakrojone próby terenowe mające na celu zbadanie skuteczności tej metody w ograniczaniu zachorowań na dengę wśród dzieci w wieku szkolnym. Istotną część projektu poświęcono zbadaniu skuteczności roznoszenia wirusa przez komary Aedes w różnych warunkach klimatycznych. Ustalono, że urbanizacja i wzrost zaludnienia stanowi główny czynnik sprzyjający zakażeniu dengą w krajach endemicznych oraz że prawodawcy i naukowcy powinni zwracać większą uwagę na znaczenie urbanizacji dla rozwoju chorób takich jak denga. Uczeni udokumentowali różne czynniki zwiększające ryzyko zachorowań na dengę w Europie. Obliczając skuteczność roznoszenia wirusa przez komary w zależności od temperatury w Europie, przedstawiono potencjał wybuchu sezonowej epidemii dengi w dziesięciu europejskich miastach. Dane te, a także dane dotyczące liczby przybywających do Europy z krajów, w których występuje denga, mogą pomóc w określeniu ryzyka przedostania się wirusa na kontynent. Opracowano także modele predykcyjne i mapy ryzyka, które mogą pomóc prawodawcom w szacowaniu zagrożenia ze strony dengi w Europie. W tym celu ważne było przeanalizowanie wpływu różnych środków zwalczania komarów Aedes w Europie oraz potwierdzenie, że mogą być one skuteczne pod warunkiem odpowiedniego stosowania. Słowa kluczowe Denga, przenoszenie choroby, DENGUETOOLS, system monitorowania, Sri Lanka
