Ocena skutków narażenia na promienie słoneczne
W związku z tym zainicjowano finansowany przez UE projekt ICEPURE, mający na celu pomiar narażenia na promieniowanie ultrafioletowe (UV) oraz jego skutki dla skóry podczas pracy i w czasie wolnym. W projekcie uczestniczyło ośmiu partnerów z sześciu krajów UE. Podczas pierwszej fazy mierzono narażenie na UV u osób spędzających wczasy na nartach lub na plaży oraz osób pracujących w polu. Uczestnicy z Danii, Hiszpanii, Austrii i Polski, którzy pomagali zbierać dane, nosili dozymetry, które mierzyły narażenie na UV. Prowadzono też analizę poziomu witaminy D. Wyniki pokazały, że Duńczycy, Hiszpanie i Polacy byli narażenie na wysokie dawki UV podczas trwających tydzień wczasów na Teneryfie. W rezultacie często doznawali poparzeń słonecznych, występował u nich znaczący poziom uszkodzeń DNA w skórze i całkowite zahamowanie układu odpornościowego skóry. Miał u nich jednak miejsce znaczący wzrost poziomu witaminy D. Wydaje się, że podwyższenie poziomu witaminy D bez uszkodzenia skóry jest praktycznie niemożliwe. Badania z udziałem rolników pokazały, że najwyższe dawki UV otrzymują osoby pracujące w polu w Hiszpanii. Z drugiej strony Duńczycy stosowali mniej środków zaradczych. Projekt dostarczył też szczegółowych danych ilościowych i jakościowych na temat zachowań ludzi narażonych na promieniowanie słoneczne. Najbardziej uderzającym wnioskiem było znaczące, nadmierne narażenie na UV podczas urlopu osób ze Skandynawii oraz niewłaściwe stosowanie przez nich kremów przeciwsłonecznych. Powstałe poparzenia słoneczne stanowią czynnik ryzyka czerniaka i najprawdopodobniej również raka podstawnokomórkowego. Te wyniki wskazują na zapotrzebowanie na kampanię społeczną intensywnie promującą właściwe stosowanie kremów przeciwsłonecznych. Zasugerowano, aby instytucje służby zdrowia wraz z wytwórcami kremów przeciwsłonecznych wspólnie przekazały informację na temat zagrożeń związanych z nadmiernym narażeniem na UV i zaleceń dotyczących właściwego stosowania kremów przeciwsłonecznych. Wyniki ICEPURE przełożyły się też na wiele publikacji w czasopismach naukowych. Potrzebne są jednak dalsze badania, aby poprawić techniki zbierania danych i lepiej poznać mechanizmy molekularne narażenia na UV.
Słowa kluczowe
Nowotwór złośliwy skóry, czerniak, promieniowanie ultrafioletowe, narażenie na promienie słoneczne, poparzenia słoneczne, witamina D, krem przeciwsłoneczny
