Co było najpierw: dziecięca cukrzyca czy otyłość?
Cukrzyca typu 2 jest zaburzeniem przemiany materii, w którym organizm nie jest zdolnych do efektywnego wytwarzania lub wykorzystania insuliny. Ponieważ wysoki poziom insuliny sprzyja magazynowaniu energii i przeciwdziała jej wykorzystywaniu, osoby ze zmienioną odpowiedzią na insulinę mogą być w podwyższonej grupie ryzyka otyłości i cukrzycy typu 2. Aby wyjaśnić, czy wysoki poziom insuliny może być wczesnym wskaźnikiem prognostycznym otyłości, w ramach finansowanego przez UE projektu "Beta-cell function in juvenile diabetes and obesity" (BETA-JUDO) prowadzone są międzynarodowe badania. Dzięki współpracy naukowców i lekarzy z całej Europy projekt daje nadzieję na uzyskanie odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące podwyższonego poziomu insuliny u młodych osób z otyłością. Inne cele badania obejmują wyjaśnienie genetycznych czynników predysponujących do choroby oraz opracowanie skutecznej farmakoterapii. Naukowcy przeprowadzają testy tolerancji podawanej doustnie glukozy u dzieci z otyłością i prawidłową masą ciała, aby scharakteryzować wydzielanie insuliny. Analiza genetyczna ma na celu zidentyfikowanie genów, które mogą być związane z zaburzeniami insulinowymi u otyłych dzieci. Podczas badań kontrolnych otyłych tych dzieci obserwowano spadek poziomu insuliny. U niektórych dzieci wystąpiła T2DM. Znaczna część prac w ramach projektu BETA-JUDO koncentrowała się na mechanizmach molekularnych nadmiernego wydzielania insuliny przez komórki wysp beta trzustki człowieka. Opracowano model nadmiernego wydzielania insuliny, w hodowli tych komórek in vitro, a obecnie partnerzy projektu prowadzą badania różnych leków, które mogłyby normalizować nieprawidłowości fenotypu. Dodatkowo charakteryzowane jest nadmierne wydzielanie insuliny w kontekście m. in. obecności wolnych kwasów tłuszczowych w krwioobiegu oraz białych i brunatnych komórek tłuszczowych. Podsumowując badanie BETA-JUDO pozwoli uzyskać wartościową wiedzę na temat związku pomiędzy nadmiernym wydzielaniem insuliny i otyłością dzieci. Działania projektu powinny pomóc ograniczyć wskaźniki otyłości w Europie poprzez zwiększenie świadomości dramatycznych skutków dla zdrowia dzieci i istotności strategii interwencyjnych.
Słowa kluczowe
Cukrzyca typu 2, otyłość, przemiana materii, insulina, nadmierne wydzielanie, fenotyp, kwasy tłuszczowe