Promowanie długofalowego rozwoju i innowacji w Europie Środkowo-Wschodniej
Od czasu dołączenia do UE kraje Europy Środkowo-Wschodniej borykają się z trudnościami ekonomicznymi, ponieważ wzrost gospodarczy zawdzięczają bardziej niskim kosztom produkcji niż innowacji. W takich krajach pojawiają się szczególnie duże rozbieżności dochodów między różnymi grupami społecznymi, co najczęściej oznacza kilka bogatych miast i rozległe biedne obszary wiejskie. Taka sytuacja stoi w jawnej sprzeczności z polityką spójności UE. Za cel finansowanego ze środków UE projektu GRINCOH (Growth-innovation-competitiveness: Fostering cohesion in Central and Eastern Europe) przyjęto opracowanie scenariuszy rozwoju dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie roku 2020 w celu zidentyfikowania implikacji dla długoterminowego rozwoju i sformułowania rekomendacji odnośnie kierunków politycznych. Prace skoncentrowano na zależnościach między gospodarczymi, społecznymi i środowiskowymi czynnikami rozwoju oraz na politykach realizowanych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej podczas transformacji postsocjalistycznej i po wejściu do UE. Badano, czy i w jaki sposób można wprowadzić innowacyjność do istniejących strategii rozwoju Europy Środkowo-Wschodniej. Przy obecnej sytuacji w Europie i na świecie jest to kluczowy warunek długofalowego rozwoju i spójności. W toku szczegółowych badań interdyscyplinarnych analizowano tematykę sytuacji globalnej, innowacyjności i przedsiębiorczości, kwalifikacji i równej dostępności na rynku pracy, zadań z zakresu polityki społecznej, spójności terytorialnej, zmian instytucjonalnych oraz tworzenia jednolitych ram polityki spójności na poziomie regionalnym, krajowym i europejskim. Partnerzy projektu GRINCOH zidentyfikowali kilka słabych punktów w systemach ubezpieczeń społecznych i instytucjach rynku pracy. Pomimo rosnącej zbieżności instytucji i stabilności politycznej systemy instytucjonalne stanowią barierę dla pomyślnego rozwoju w przyszłości i wymagają usprawnień. Badacze sformułowali też zalecenia dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie roku 2020. Dotyczą one przede wszystkim modernizacji gospodarczej, ujednolicania instytucji, europejskiej polityki spójności oraz polityk związanych z badaniami, rozwojem i innowacją, rynkiem pracy i rozwojem regionalnym. Wyniki projektu GRINCOH wniosą wkład w politykę spójności UE, wpływając również na dziedziny nauki, rozwoju i edukacji. Może to zaowocować poprawą wyników gospodarczych krajów Europy Środkowo-Wschodniej, a tym samym dobrobytu ich mieszkańców.
Słowa kluczowe
Długofalowy rozwój, innowacje, Europa Środkowo-Wschodnia, polityka spójności, rynek pracy
