Umowy o wolnym handlu Azja-Pacyfik
Liczba FTA wzrosła znacząco w ostatnich dziesięcioleciach, szczególnie w regionie Azji i Pacyfiku, ale dokładnie skutki gospodarcze i polityczne tych umów pozostają niejasne. Zbadaniem tych kwestii zajęli się uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu "European Union, China and free-trade agreements in the Asia Pacific" (ASIA PACIFIC FTA). Przedmiotem badania były zmiany w umowach o wolnym handlu w regionie Azji i Pacyfiku. Szczególny nacisk położony był na porównanie skutków umów z Chinami dla dużych i małych partnerów handlowych, w tym UE i Nowej Zelandii. Realizacja tego trzyletniego projektu zakończyła się na początku 2014 r. Prace rozpoczęto od przeglądu piśmiennictwa dotyczącego odpowiednich polityk handlowych. Pozyskano też dodatkowe dane z różnych źródeł, w tym rządowych serwisów internetowych. Przeprowadzono badania ankietowe w Australii, Chinach i Nowej Zelandii, a także wywiady z urzędnikami europejskimi i innymi ekspertami w Brukseli. Ich wyniki wskazują na standardowe wspieranie umów o wolnym handlu połączone z niepewnością dotyczącą ewentualnego przeoczenia szans gospodarczych. Różni gracze mają różne cele. Chiny są aktualnie zainteresowane tworzeniem korzystnych więzi politycznych, polegających na uspokajaniu sąsiadów i gwarantowaniu dostaw materiałów, choć ostatni umowy zaczynają wskazywać na przejście w kierunku bardziej kompleksowego podejścia do FTA. UE i USA wolą rozszerzać preferowany przez siebie model handlu i zarządzania ekonomicznego, szczególnie w zakresie zgodności z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz rozszerzenia liberalizacji poza systemy WTO. Negocjacje prowadzone przez UE z partnerami azjatyckimi ilustrują opór, z jaki spotykają się takie modele. Dla mniejszych gospodarek, np. Nowej Zelandii, FTA stanowią szansę na ekspansję gospodarczą poza ich ograniczone rynki. Co istotniejsze, umowy i stosunki wypracowane w toku negocjacji, tak jak w przypadku FTA z Chinami, zapewniają dostęp do chińskich urzędników wysokiego szczebla oraz wpływy dyplomatyczne, których uzyskanie nie byłoby inaczej możliwe. Mniejsze kraje jako pierwsze zawierały umowy o wolnym handlu z Chinami, co otworzyło im drzwi do większych graczy oraz dostarczyło tym graczom kluczowych informacji. Owocem projektu jest 12 opublikowanych artykułów, 4 rozdziały książkowe oraz ponad 20 prezentacji i seminariów. Książka opisująca wyniki badań ukaże się w roku 2015. W ramach projektu ASIA PACIFIC FTA przeanalizowano złożone aspekty umów o wolnym handlu w regionie Azji i Pacyfiku, wraz z między innymi siłami ideologicznymi odgrywającymi rolę w kontekście umów. Wyniki badań ukazują motywacje azjatyckich prawodawców, które mogą przydać się ich europejskim odpowiednikom w negocjacjach.
