Drobnoustroje do sprzątania rozpuszczalników chlorowcoorganicznych — efekt synergii
Finansowany ze środków UE projekt ANDEMIC utworzono w celu zbadania interakcji biogeochemicznych wpływających na bioremediację rozpuszczalników chlorowcoorganicznych w podpowierzchniowych środowiskach beztlenowych. Dążono do zwiększenia skuteczności podtrzymywania intensywnej działalności drobnoustrojów oraz poprawy niezawodności i przewidywalności procesów bioremediacji. Bioremediacja w postaci dozowania aktywnych kultur drobnoustrojów do skażonych miejsc stanowi skuteczną i tanią metodę remediacji rozpuszczalników chlorowcoorganicznych. Proces wymaga wspólnego działania grup wysoce wyspecjalizowanych mikroorganizmów, które pracując w środowisku beztlenowym przekształcają rozpuszczalniki chlorowcoorganiczne w nietoksyczne substancje takie jak eten. Jako model do doświadczeń laboratoryjnych i terenowych naukowcy wybrali stabilne konsorcjum mikroorganizmów KB-1 używane komercyjnie do bioaugmentacji. Dla lepszego poznania interakcji biologicznych i niebiologicznych wpływających na podpowierzchniową działalność drobnoustrojów przeprowadzono demonstrację terenową w spękanej skale macierzystej. Bioremediacja rozpuszczalników chlorowcoorganicznych w spękanej skale macierzystej była zadaniem szczególnie trudnym ze względu na nieprzewidywalne przepływy wód gruntowych w spękanych skałach. Badacze posłużyli się podejściem obejmującym tradycyjny test wskaźnikowy zatem w celu poznania powiązań między studniami, monitorowania stężenia substancji skażających i ich współczynników stabilnych izotopów oraz określenia innych parametrów fizycznych i chemicznych wód gruntowych. Monitorowano też liczebność drobnoustrojów rozkładających chlorowce i pozostałych drobnoustrojów, aby poznać zależność między składem chemicznym wód gruntowych a aktywnością mikroorganizmów. Pomogło to w ustalaniu przyczyn powodzenia lub niepowodzenia procesu uzdatniania w poszczególnych lokalizacjach. Zastosowanie biomarkerów może bardzo usprawnić monitorowanie w warunkach terenowych. W ramach projektu ANDEMIC opracowano zatem sondy cząsteczkowe umożliwiające odróżnianie bakterii Dehalococcoides pochodzących z konsorcjum KB-1 użytego do bioaugmentacji od bakterii tego samego rodzaju występujących już wcześniej w skażonej lokalizacji. Dzięki temu badacze mogli sprawdzać, czy proces bioremediacji jest realizowany przez drobnoustroje wprowadzone przez nich, czy przez istniejące drobnoustroje lokalne. Wiedza zdobyta w ramach projektu ANDEMIC pomoże w projektowaniu lepszych strategii bioremediacji rozpuszczalników chlorowcoorganicznych w skażonych wodach podziemnych. Będzie też stanowić solidną podstawę dla przyszłych badań nad nowymi grupami drobnoustrojów rozkładającymi inne zanieczyszczenia wprowadzane do gleby i środowiska podziemnego.
