Ewolucja wsteczna pasożytów Ewolucja pasożytów często wiąże się ze znaczącym uproszczeniem struktury organizmu (morfologii). Nowe badanie rzuca światło na słabo dotąd poznane mechanizmy genetyczne tego procesu. Zdrowie © Thinkstock Naukowcy korzystający z środków finansowych UE prowadzili badania na przykładzie pasożytów z grupy Myxozoa, do których należą najbardziej skrajnie uproszczone organizmy, aby uzyskać nową wiedzę na temat genetyki rozwojowej. Projekt "Evolution and development in Myxozoa: body-plan simplification associated with endoparasitism' (MYXOZOA EVO DEVO) jest pierwszą szczegółową analizą procesów rozwojowych pasożytów z grupy Myxozoa. Naukowcy porównywali dwa blisko ze sobą spokrewnione ewolucyjnie gatunki, będące przedstawicielami gromady Malacosporea. Jeden cechuje się niezwykle uproszczoną morfologią: jego ciało stanowi duży, nieruchomy worek z pojedynczej warstwy nabłonka. Drugi przypomina robaka z podłużnymi mięśniami znajdującymi się pomiędzy dwiema warstwami nabłonka, które umożliwiają przemieszczanie się. Naukowcy przeprowadzili szeroko zakrojone badania terenowe, aby zbierać i hodować zakażone organizmy żywicielskie. Umożliwiło im to pozyskanie wymaganego materiału tkankowego z RNA do badań transkryptomów (bibliotek zawierających prawie wszystkie geny ulegające ekspresji w danym organizmie). Badacze korzystali z sekwencjonowania nowej generacji, nowoczesnej metody, która pozwoliła pozyskać liczne sekwencje nukleotydowe do badania tych nieanalizowanych wcześniej organizmów. Organizmy wytwarzały transkrypty związane z przekaźnictwem nerwowym, co sugeruje, że mimo braku wyrazistych struktur ośrodkowego układu nerwowego zachodzi u nich swoiste neuroprzekaźnictwo. Neurony, podobnie jak te organizmy same w sobie, wydają się mieć uproszczone struktury w porównaniu z organizmami wyższymi. Większość genów organizmów wyższych, która służy do określania planu budowy całego ciała lub jego poszczególnych struktur, jest obecna i ulega ekspresji, lecz na bardzo niskim poziomie. Dalsze badania powinny wyjaśnić ich funkcje. Biorąc pod uwagę niedawne przesłanki wskazujące na pochodzenie Myxozoa od wolno żyjących Cnidaria, ciekawym eksperymentem było porównanie organelli tych organizmów. Naukowcy wykryli bardzo znaczące podobieństwa w uznanych za homologiczne białkach organelli Myxozoa i Cnidaria, co potwierdziło tę hipotezę. Utworzona baza danych zostanie udostępniona publicznie i będzie bezcennym źródłem informacji dla naukowców w tej dziedzinie. Trwają przygotowania artykułu do publikacji a uzyskane wyniki zaprezentowano już na ważnych konferencjach międzynarodowych. Projekt MYXOZOA EVO DEVO ma ogromny wkład w ewolucjonizm i biologię rozwoju, zwiększając nasze zrozumienie ewolucji pasożytnictwa u niższych zwierząt. Doceniając osiągnięcia jego uczestników, wydawnictwo Springer Publishers zaprosiło zespół do opracowania książki o Myxozoa. Słowa kluczowe Pasożyty, morfologia, genetyka, myxozoa, ewolucja, rozwój, transkryptomy, sekwencjonowanie nowej generacji, neuroprzekaźnictwo, baza danych
