Badanie procesów umiejętności uczenia się
U naczelnych kontrolna poznawcza skoncentrowana jest przede wszystkich w korze przedczołowej (PFC). W efekcie potrafią one wykonywać złożone procesy poznawcze. W ramach finansowanego ze środków UE projektu "Prefrontal and cingulate interactions in cognitive control: Reversible inactivation and electrocorticograms" (REVERSIBLE COGNITION) posłużono się makakami do zbadania procesów uczenia się oraz umiejętności uczenia się, wynikającej z nich kontroli poznawczej oraz zachowań powiązanych z tymi procesami. Pierwszym celem projektu było opracowanie i przeprowadzenie skomplikowanego zadania dla makaków, mającego za zadanie sprawdzenie wykorzystania kontroli poznawczej oraz wykazanie, w jaki sposób procesy umiejętności uczenia się mogą poprawiać wyniki na przestrzeni czasu. Po drugie, zastosowano metodę długotrwałej rejestracji neurofizjologii makaków, aby dowiedzieć się, w jaki sposób różne obszary mózgu współpracują ze sobą podczas wykonywania zadań. Małpom najpierw dano zadanie z bodźcami przełączania, tak by zwierząt mogły łatwo się uczyć. Ustalono, że makaki z czasem coraz szybciej uczyły się wykonywania nowych zadań. Zjawisko to jest określane mianem zbioru uczącego. Następnie zadano zwierzętom trudniejsze, opracowane przez badaczy zadanie polegające na manipulacji. Mimo że nie zastosowano bodźców przełączania między zadaniami, makaki wykonywały zadanie z powodzeniem, co dowodzi, że zjawiska przypominające zbiory uczące pobudzają rozwijanie elastyczności poznawczej oraz umiejętności uczenia się. Obrazy mózgu zarejestrowane podczas wykonywania zadań wskazywały na drgania wokół PFC i obszarów ciemieniowych, co jest zgodne z wynikami innych badań sugerujących rolę tych obszarów w kontroli poznawczej. W ostatniej fazie projektu wyniki wcześniejszych analiz zostaną połączone z celowanymi, odwracalnymi zmianami w mózgu, aby ustalić, które obszary mózgu związane z uczeniem się odgrywają kluczową rolę w wykonywaniu zadań. Ustalenia te mogą umożliwić lepsze poznanie wielu chorób zaburzających kontrolę poznawczą. Znajomość tych procesów może zostać wykorzystana w badaniami nad schorzeniami mózgu oraz metodami rehabilitacji pacjentów z chorobami lub uszkodzeniami mózgu.
Słowa kluczowe
Umiejętność uczenia się, naczelne, zdolności poznawcze, makaki, kontrola poznawcza, kora przedczołowa, procesy poznawcze, interakcje kory limbicznej, odwracalna dezaktywacja, elektrokortykografia, zbiór uczący, elastyczność poznawcza
