Rola rzek arktycznych w obiegu węgla i rtęci
Pomimo potężnego wpływu zmiany klimatu na regiony arktyczne Ziemi, wciąż brakuje danych, które wyjaśniałyby, jak dokładnie postępują zmiany w tamtych regionach. Przede wszystkim niewiele wiadomo o tym, w jaki sposób topniejąca na wiosnę zmarzlina wpływa na globalny cykl węglowy. W ramach finansowanego przez UE projektu TOMCAR-PERMAFROST (Terrestrial organic matter characterization in Arctic River through molecular and isotopic analyses) przyjrzano się kanadyjskiej Rzece Grande rivière de la Baleine (Wielkiej Rzece Wielorybiej) oraz Rzece Jenisej w Rosji, by zrozumieć skutki topnienia aktywnej warstwy zmarzliny. Naukowcy skorzystali z systemów informacji geograficznej i analizy biogeochemicznej, by zbadać jak i który węgiel organiczny przenoszony jest do oceanów przez rzeki arktyczne. Naukowcy zwrócili szczególną uwagę na skład i jakość materii organicznej, ponieważ ma to ogromny wpływ na ekosystemy. Zespół projektu zaobserwował, że w sezonie wiosennych powodzi Wielka Rzeka Wielorybia transportowała od 200 do 700 ton rozpuszczonego węgla organicznego (DOC) dziennie. Chodziło tu zarówno o stary, jak i nowy DOC, na skład których wpływały zmiany zachodzące w wododziale ze względu na selektywne topnienie śniegu związane z pokrywą roślinną. Próbkowanie wysokiej rozdzielczości dorzecza Jeniseju wskazało, że eksport DOC był najwyższy dla wszystkich rzek arktycznych i wynosił ponad 5 tg (teragramów) rocznie. Dodatkowo naukowcy zmierzyli najwyższy poziom rtęci (Hg) w rzece arktycznej podczas wiosennego gwałtownego wylewu rzeki, co pozwoliło zrozumieć zawartość Hg. Wyniki uzyskane w projekcie TOMCAR-PERMAFROST dostarczyły nowe informacje o losie DOC i Hg w rzekach arktycznych, co pozwoliło lepiej zrozumieć oba obiegi w Oceanie Arktycznym. Poprawi to wiedzę dotyczącą jakości materii organicznej i jej potencjalnego znaczenia dla lokalnego i globalnego obiegu węgla w przyrodzie oraz długoterminowych skutków zmiany klimatu. Te nowe dane mogą więc posłużyć do lepszego zrozumienia emisji gazów cieplarnianych oraz losu zanieczyszczeń, a także opracowania precyzyjnego modelu obiegu węgla oraz możliwych reakcji ekosystemów lądowych i wodnych. Film dokumentalny pokazujący prace przeprowadzone na rzece Jenisej przez zespół francusko-rosyjski można obejrzeć pod adresem tutaj.
Słowa kluczowe
Arktyczny, wieczna zmarzlina, zmiana klimatu, obieg węgla, TOMCAR-PERMAFROST, Wielka Rzeka Wielorybia, rzeka Jenisej, rozpuszczony węgiel organiczny, rtęć
