Komponenty lotnicze generujące energię
Unijna wspólna inicjatywa technologiczna "Czyste niebo" to najbardziej ambitny program badań aeronautycznych, jaki kiedykolwiek realizowano w Europie. Za jej cel przyjęto opracowanie przełomowych technologii znacznie zmniejszających wpływ transportu lotniczego na środowisko poprzez budowę cichszych samolotów o niższym zużyciu paliwa. Zbadanie innowacyjnych architektur zarządzania energią stanowi kluczowy krok na drodze do zrealizowania koncepcji samolotu bardziej elektrycznego, która z kolei umożliwi w przyszłości stworzenie samolotu całkowicie elektrycznego. W ramach finansowanego ze środków UE projektu "Electrical test bench drive systems: Μechanical interfaces" (ELTESTSYS) badacze opracowali modułowe stanowisko testowe do sprawdzenia układu elektrycznego, integracji sprzętu oraz jakości generowanej energii. Stanowisko testowe ELTESTSYS składa się z czterech identycznych układów napędowych wraz z odpowiednimi skrzynkami sterowniczymi i zasilającymi oraz komputerem odpowiedzialnym za sterowanie i magazynowanie. Każdy układ napędza jeden generator lub generator rozruchowy, a dodatkowo może symulować wytwarzanie elektryczności i rozruch elektryczny silnika lotniczego. Ponadto dowolne dwa układy napędowe mogą być zsynchronizowane pod względem prędkości i pozycji, jak również pracować równocześnie lub nie, niezależnie lub zależnie i ze sterowaniem lokalnym lub zdalnym. Do przekazywania napędu służy wydajna, cylindryczna skrzynia przekładniowa w układzie wnękowym, która jest dwukierunkowa i umożliwia pracę w obie strony. Cały układ wyróżnia się niską emisją hałasu i wymaga mniejszej ilości oleju. Od strony wału wolnobieżnego skrzynia przekładniowa jest połączona z silnikiem prądu stałego bezluzowym sprzęgłem mieszkowym odpornym na skręcanie. Od strony wału szybkobieżnego zastosowano dwa hydrauliczne złącza piasta-wał z momentometrem. Dla zapewnienia odpowiedniego chłodzenia i smarowania skrzyni zaprojektowano odrębną grupę układów smarujących i chłodzących. Dodatkowo zaprojektowano odpowiednie połączenia montażowe i osłonę chroniącą operatorów i samo stanowisko testowe w razie zniszczenia testowanego sprzętu. Zrealizowane przez projekt ELTESTSYS prace nad nowatorskimi rozwiązaniami mechanicznego przenoszenia napędu przy dużych prędkościach obrotowych i doskonaleniem stanowisk testowych do układów elektrycznych powinny przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności przemysłu lotniczego.
Słowa kluczowe
Wytwarzanie energii, stanowisko testowe, samolot elektryczny, układy napędowe, sprzęgi mechaniczne
