Dogłębna analiza czynników wpływających na spójność UE
Pomimo znacznych różnic społeczno-ekonomicznych, kulturowych i historycznych regiony przygraniczne budują kanały komunikacji przynoszące obopólne korzyści gospodarcze i polityczne. Za cel finansowanego ze środków UE projektu EUBORDERREGIONS (European regions, EU external borders and the immediate neighbours. Analysing regional development options through policies and practices of cross-border co-operation) przyjęto ustalenie, na ile takie wzmocnione relacje przyczyniają się do osiągania celów rozwoju regionalnego w szerszym kontekście europejskim. Prace skoncentrowano na zewnętrznych regionach przygranicznych w Bułgarii, Estonii, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Polsce, Rumunii i we Włoszech oraz stosunkach tych regionów z krajami ościennymi, takimi jak Maroko, Rosja, Tunezja i Turcja. Dla osiągnięcia celów projektu EUBORDERREGIONS zorganizowano szereg seminariów z udziałem przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, organizacji biznesowych oraz przedstawicieli centralnej i regionalnej administracji rządowej. Podczas seminariów prowadzono wywiady i konsultacje, dążąc do zaangażowania wszystkich stron. Po nakreśleniu bieżącej sytuacji w zakresie współpracy transgranicznej badacze przeprowadzili 11 analiz przypadków, które ujawniły złożone i różnorodne relacje między regionami granicznymi. Wyniki badań wykazały, że rodzaje granic i okoliczności geopolityczne znacząco ograniczają możliwości realizowania potencjału współpracy transgranicznej. Stwierdzono też, że współpraca transgraniczna może być długoterminowym narzędziem wykorzystania ogromnego potencjału wszystkich regionów granicznych, ale nie powinna być postrzegana jako rozwiązanie doraźne. Partnerzy projektu zidentyfikowali wyzwania dla spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz potencjał rozwoju regionalnego w 11 obszarach objętych analizami przypadków. Badania terenowe pozwoliły stworzyć ogólny obraz warunków rozwoju regionalnego wzdłuż granic zewnętrznych. Uzyskano lepszy wgląd w sposoby postrzegania rozwoju lokalnego i regionalnego przez społeczności w szerszym kontekście europejskim. Badacze zajęli się też metodami formułowania i wdrażania polityk rozwoju regionalnego. Pozwoliło to ustalić, czy takie polityki faktycznie wspomagają rozwój i dobrobyt na poziomie regionu. Prace projektu EUBORDERREGIONS pozwoliły lepiej poznać konsekwencje rozwoju lokalnego i regionalnego dla regionów przy granicach zewnętrznych. Wyniki powinny stanowić impuls dla poprawy stosunków między UE i państwami ościennymi, przyczyniając się jednocześnie do zwiększania spójności w obrębie UE.
Słowa kluczowe
Spójność UE, regiony graniczne, współpraca transgraniczna, granice zewnętrzne, rozwój regionalny
