Karmienie zwierząt gospodarskich bioaktywnymi roślinami strączkowymi
Globalna zmiana klimatu i rozwój populacji stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego Europy. Jednym ze sposobów na rozwiązanie tego problemu jest poprawa wydajności procesu produkcji pasz i ich wykorzystania przez zwierzęta przeżuwające. Rośliny strączkowe są obiecujące pod tym względem, gdyż zawierają dużo białka, wymagają niewielkich ilości nawozów i są duże bardziej odporne na susze niż trawy. W ramach finansowanego ze środków UE projektu LEGUMEPLUS (Optimising plant polyphenols in LEGUMES for ruminant nutrition plus health plus environmental sustainability) przeanalizowano potencjał roślin strączkowych, takich jak koniczyna łąkowa, sparceta i komonica zwyczajna jako alternatywy dla importowanych pasz bazujących na soi, w celu większej wydajności wykorzystania białek i poprawy zdrowia przeżuwaczy. W projekcie LEGUMEPLUS wykorzystano pola z rosnącą na nich koniczyną łąkową, sparcetą i komonicą zwyczajną do oceny agronomicznej, opracowania markerów molekularnych, badań molekularnych i testów pasz zwierzęcych. Partnerzy projektu ustalili, że sparceta posiada bioaktywne taniny o korzystnych właściwościach dotyczących zwalczania pasożytów. Odkryli też markery sparcety, które powinny w przyszłości pozwolić na stworzenie ulepszonych odmian. Mogą one być używane do hodowli nowych europejskich odmian sparcety, posiadających lepsze właściwości odżywcze i przeciwpasożytnicze. Zespół LEGUMEPLUS ustalił również, że sparceta przyczynia się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych oraz poprawy jakości produktów mięsnych i mlecznych, których źródłem są przeżuwacze. Opracowano nowe narzędzia analityczne umożliwiające hodowcom roślin szybkie badanie przesiewowe tanin w programach udoskonalania sparcet. Uczeni przygotowali podręcznik hodowcy dla europejskich rolników, opisujący sposoby hodowania i używania sparcet jako paszy dla żywego inwentarza. Interesariuszom przekazano informacje na temat wartości odżywczych i korzyści środowiskowych związanych z podawaniem zwierzętom sparcety, koniczyny łąkowej lub komonicy zwyczajnej. Dzięki projektowi LEGUMEPLUS europejscy hodowcy zwierząt zyskali porady w zakresie udoskonalonych strategii żywienia przeżuwaczy. Dzięki nim coraz więcej rolników europejskich zaczyna eksperymentować ze sparcetą — rośliną obecnie praktycznie zapomnianą. Film wideo przedstawiający zamykające projekt wydarzenie promocyjne i rezultaty badań można zobaczyć w Internecie.
Słowa kluczowe
Sparceta, koniczyna łąkowa, komonica zwyczajna, agronomia, gatunki towarzyszące, odporność na suszę, pasza zwierzęca, przeżuwacze, LEGUMEPLUS, polifenole roślinne
