Lakier do opakowań zwiększa bezpieczeństwo żywności
Przemysł spożywczy przeznacza rocznie około 84 miliardy dolarów na procesy pakowania i przetwarzania żywności. Wykorzystanie funkcjonalnych i tanich metod pakowania oznacza korzyści zarówno dla konsumentów, jak i samej branży. Opakowania z tworzyw sztucznych stały się poważnym problemem ekologicznym, ponieważ są zbyt często stosowane i trudne do ponownego przetworzenia, a ponadto cechują się wysokim współczynnikiem objętości do masy. Ten negatywny wpływ na środowisko można jednak ograniczyć, udoskonalając strukturę opakowań, dobierając odpowiednie materiały i kierując się opracowanymi w tym celu wytycznymi. Celem finansowanego ze środków UE projektu SVARNISH (Varnish development with antimicrobial, oxygen and water vapour barrier properties and improved physic-mechanical properties, to be used in food industry) było wykorzystanie nanotechnologii w celu zapewnienia istniejącym opakowaniom spożywczym lepszych właściwości w zakresie zatrzymywania tlenu i wilgoci oraz ochrony przed drobnoustrojami. Naukowcy poczynili starania w celu zmniejszenia wpływu na środowisko i kosztów produkcji takich opakowań, upraszczając dotychczas stosowaną strukturę wielowarstwową, aby ułatwić ich recykling. W ramach projektu SVARNISH podjęto działania zmierzające do ograniczenia użycia laminowanych folii wielowarstwowych dzięki zastosowaniu jednej receptury lakieru, który można łatwo nakładać na różnorodne podłoża. Badaczom udało się opracować lakier stanowiący skuteczną barierę dla tlenu i wilgoci oraz pozwalający na wydłużenie okresu przydatności żywności do spożycia. Co ważne, przy doborze komponentów zespół projektu SVARNISH uwzględnił bezpieczeństwo stosowania oraz pożądane właściwości lakieru po nałożeniu go na podłoże foliowe. Aby przezwyciężyć ograniczenia standardowych tworzyw sztucznych używanych do produkcji opakowań spożywczych, podjęto decyzję o zastosowaniu nanokompozytów polimerowych (PNC) i olejków eterycznych zatrzymujących drobnoustroje, tlen i parę wodną. Naukowcy skomponowali recepturę lakieru na bazie rozproszonego nanokompozytu, a następnie zoptymalizowali ją pod kątem technik druku elastycznego stosowanych przy produkcji opakowań spożywczych. Opracowana przez nich warstwa lakieru nie tylko stanowi wytrzymałą barierę o skuteczności porównywalnej z opakowaniami wielowarstwowymi, lecz jednocześnie jest tańsza w produkcji i łatwiejsza w recyklingu. Po sprawdzeniu opakowań pod kątem jakości i bezpieczeństwa żywności partnerzy projektu SVARNISH przetestowali prototypy w celu określenia produktów spożywczych, które będzie można pakować nową metodą. Testom poddano opakowanie wykonane z pokrytego warstwą lakieru polimeru PET, w którym umieszczono filet z piersi kurczaka – wynik badania dowiódł, że wzrost bakterii został w znacznym stopniu ograniczony. Uczestnicy projektu SVARNISH odkryli również, że pokrycie jednowarstwowego materiału do pakowania wyrobów piekarniczych opracowanym lakierem korzystnie wpływa na teksturę i – do pewnego stopnia – zapach produktu. Proste i ekologiczne opakowania tworzone dzięki osiągnięciom inicjatywy SVARNISH mogą mieć pozytywny wpływ na środowisko dzięki ograniczeniu zużycia surowców i ilości odpadów żywnościowych.
