Fosfor z wód ściekowych
Fosfor jest pierwiastkiem niezbędnym dla życia. Nie da się go uzyskać syntetycznie ani zastąpić żadną inną substancją. Jego ogromnego znaczenia dla upraw najlepiej dowodzą ogromne ilości fosforu, jakie co roku importuje się do Europy. Zasoby fosforu są jednak ograniczone, więc jego odzyskiwanie ze źródeł wtórnych ma ogromne znaczenie i należy do kluczowych celów Europejskiego Planu Odzyskiwania Zasobów. Ścieki komunalne stanowią ważne źródło fosforu, którego odzyskiwanie mogłoby pokryć nawet 20% zapotrzebowania na ten pierwiastek. Prace nad przetwarzaniem tego lokalnego źródła wtórnego były w ostatnich latach przedmiotem kilku projektów europejskich. Ponieważ tradycyjne, bezpośrednie stosowanie osadów kanalizacyjnych w rolnictwie wiąże się obecnie z zastrzeżeniami dotyczącymi zanieczyszczania środowiska, potrzebne są ekologiczne alternatywy, które pozwoliłyby chronić środowisko i zdrowie ludzkie. Za cel projektu P-REX (Sustainable sewage sludge management fostering phosphorus recovery and energy efficiency) przyjęto ocenę technologii odzysku i recyklingu fosforu na dużą skalę. Wykorzystując wyniki wcześniejszych europejskich projektów badawczych, przeprowadzono pierwszą całościową, pełnoskalową ocenę metod odzysku fosforu technicznego z komunalnych osadów ściekowych. Wyniki porównano ze skutecznością odzysku fosforu poprzez bezpośrednie nawożenie osadami ściekowymi. Partnerzy projektu opracowali też strategie odzyskiwania fosforu na dużą skalę i wprowadzania go na rynek. Za cel przyjęto zwiększenie skuteczności odzysku fosforu ze ścieków komunalnych nawet o 80%. Platforma eMarket inicjatywy P-REX jest powiązana z witryną Europejskiej Platformy Zrównoważonego Pozyskiwania Fosforu ESPP. System eMarket funkcjonuje jako niekomercyjny rynek internetowy umożliwiający handel odzyskanymi substancjami odżywczymi (zarówno surowcami, jak i gotowymi produktami) i oficjalnie dopuszczonymi nawozami. Stanowi on tym samym instrument do kojarzenia partnerów handlowych w celu zmniejszenia luki między podażą (odzyskiwaniem) a popytem (recyklingiem). Partnerzy projektu przygotowali też krótki film animowany, aby zwiększać publiczną świadomość badanych zagadnień. Zbadano ponadto potencjał rynkowy i przeprowadzono analizę barier obejmującą między innymi przegląd uwarunkowań prawnych w wybranych krajach i całej UE. Wyniki posłużyły do wskazania decydentom politycznym i użytkownikom docelowym najbardziej odpowiednich metod odzysku w różnych warunkach lokalnych. Wybrane analizy przypadków posłużyły za ilustracje zaleceń.
Słowa kluczowe
Fosfor, ścieki, P-REEX, eMarket, Europejska Platforma Zrównoważonego Pozyskiwania Fosforu
