Usprawnione metody wykrywania patogenów przenoszonych w nasionach
Szkodniki powodujące choroby oraz patogeny roślin uprawnych są często przenoszone i rozprzestrzeniane przez nasiona, które są produkowane, sprzedawane i sadzone na całym świecie. Kontrola regulacji i jakości handlu nasionami polega na próbkowaniu i testowaniu partii nasion na obecność szkodników i patogenów, jak również dezynfekcji nasion. Partia nasion to określona ilość materiału siewnego, który jest traktowany jako jedna jednostka, pochodzi zwykle z tego samego pola i został zebrany w tym samym dniu i oczyszczony w tym samym czasie. Celem projektu TESTA (Seed health: development of seed treatment methods, evidence for seed transmission and assessment of seed health) było wspieranie unijnych laboratoriów zajmujących się badaniem nasion poprzez śledzenie, w jaki sposób przenoszone są patogeny w nasionach. Zespół projektu stworzył również nowe metody postępowania z zainfekowanymi nasionami. Doświadczenia przeprowadzone w ramach projektu umożliwiły lepsze poznanie mechanizmów przenoszenia szkodników i chorób przez nasiona. Przykładowo zaobserwowano wewnętrzne skażenie nasion przez bakterie patogeniczne szlakami naczyniowymi i kwiatowymi. Wskazywało to, że wczesne i późne skażenie upraw może prowadzić do wewnętrznego skażenia nasion, które jest trudne do usunięcia przy wykorzystaniu środków do usuwania chorób nasion. Opracowano również podejście wykorzystujące obszar pod krzywą postępu choroby (AUDPC), które stanowi użyteczne ilościowe podsumowanie natężenia choroby w czasie na potrzeby porównania na przestrzeni lat bądź taktykę lokalizacji lub zarządzania nasileniem choroby. Wykorzystano je do porównania wyników prób polowych przeprowadzonych w różnych latach i w różnych krajach, co umożliwiło porównanie wyników doświadczeń pomiędzy różnymi grupami. Zespół projektu TESTA stworzył metody statystyczne dokładnego próbkowania niskich poziomów patogenów w dużych ilościach nasion. Aby szybko i tanio przeprowadzić takie testy, stworzono przełomowe metody detekcji kilku patogenów jednocześnie i bez niszczenia nasion. Gdy nasiona są skażone przez jeden lub kilka patogenów, cała partia może być stracona. Uczestnicy projektu TESTA badali szereg niechemicznych technik odkażania różnych nasion z różnych patogenów, włączając w to sterylizację parą, użycie czynników biologicznych i olejów eterycznych. Analizy metod pozwalających na badanie nasion bez ich niszczenia prowadzone przez zespół projektu TESTA umożliwią przedstawicielom branży zaoszczędzenie pieniędzy marnowanych obecnie przez niszczenie nasion. Oprócz stworzenia obszernej, elektronicznej bazy danych szkodników i chorób przenoszonych przez nasiona, zespół projektu TESTA badał nowatorskie metody ich wykrywania oraz techniki dezynfekcji nasion ważnych gatunków roślin uprawnych. Zweryfikowane i zharmonizowane protokoły będą stanowić cenny zasób dla organów regulacyjnych, producentów nasion i laboratoriów badawczych, dzięki któremu badanie nasion będzie szybsze, tańsze i bardziej dokładne.
Słowa kluczowe
Kontrola jakości nasion, partia nasion, patogen, TESTA, obszar pod krzywą postępu choroby