Konwencje związane z ochroną dziedzictwa kulturowego
Od II Wojny Światowej rządy państw europejskich uchwaliły wiele oficjalnych narzędzi mających na celu ochronę obiektów dziedzictwa kulturowego. Konwencja z Faro (2005 r.) była jedną z nielicznych, w której obywateli uznano za głównych uczestników wdrożenia mechanizmów ochrony dziedzictwa kulturowego. Zagadnienie to zbadali uczestnicy finansowanego przez UE projektu VALOGLOB (UE cultural policy and intercultural dialogue in time of globalization: A comparative study of values concerning cultural heritage for civil society (Faro-Convention, 2005)). W ramach badań zestawiono dwa najważniejsze teksty (opracowane przez Unesco i Radę Europy) ze skutkami ich wdrożenia na całym świecie, a w szczególności na obrzeżach Europy (Kosowo). Jednym z zadań było udokumentowanie działań związanych z zapewnieniem społeczności dobrego samopoczucia poprzez aktywny udział wszystkich zainteresowanych stron. Dodatkowymi celami było zbadanie dynamiki lokalnej przy użyciu innowacyjnej metodologii, a także przeprowadzenie analizy semiotycznej Konwencji z Faro. Prace dwuletniego projektu zakończono na początku 2015 r. Wśród najważniejszych prac badawczych wymienić można ocenę dziedzictwa kulturowego oraz wartości społecznych z zakresu dziedzictwa oraz zidentyfikowanie istotnych wskaźników jakościowych i ilościowych. Dodatkowe działania obejmowały opracowanie i przetestowanie w terenie metodologii góra-dół oraz przeprowadzenie oceny rozbieżności pomiędzy obowiązującymi normami, a ich wdrożeniami na poziomie lokalnym. W ramach badań przeprowadzono w terenie ocenę wyszczególnionych w odpowiednich normach złożonych zagadnień, takich jak społeczności zajmujące się ochroną dziedzictwa kulturowego oraz wspólne dziedzictwo kulturowe Europy. Uczestnicy projektu VALOGLOB pogłębili wiedzę na temat poszczególnych sposobów angażowania społeczności w ochronę dziedzictwa kulturowego, a także zgromadzili dane pokazujące potrzeby takich społeczności oraz panujące w nich napięcia. Z wyników projektu możemy dowiedzieć się więcej na temat obserwowania dziedzictwa kulturowego oraz wartości społecznych. Uczestnicy projektu wzięli również udział w wyjazdach badawczych, konferencjach oraz spotkaniach z uczestnikami innych projektów badawczych i pracownikami innych instytucji. Naukowcy rozwinęli również swoje umiejętności badawcze. Projekt VALOGLOB pomógł w zrozumieniu rozbieżności pomiędzy ustaleniami konwencji mających na celu ochronę dziedzictwa narodowego, a inicjatywami lokalnymi podejmowanymi w Kosowie. Dzięki temu udało się zwiększyć skuteczność ochrony.
Słowa kluczowe
Ochrona dziedzictwa kulturowego, dziedzictwo kulturowe, Konwencja z Faro, Kosowo, polityka kulturowa, dialog międzykulturowy
