Immunoterapia przeciwnowotworowa i przeciwzapalna
Komórki NK stanowią ważną część wrodzonego układu odpornościowego, którego głównym zadaniem jest zwalczanie guzów i infekcji wirusowych. Zrozumienie, w jaki sposób wirusy i komórki rakowe unikają odpowiedzi immunologicznej może pomóc w rozwoju immunoterapii. Naukowcy uczestniczący w finansowanym ze środków unijnych projekcie NATURIMMUN dokładnie przeanalizowali mechanizmy działania komórek NK oraz ich receptorów i ligandów. Ponadto zbadali sposób funkcjonowania komórek NK w przypadku konkretnych chorób wirusowych i nowotworowych. Naukowcy odkryli, że leczenie pacjentów z ostrą białaczką szpikową za pomocą interleukiny-2 i histaminy spowodowało silną indukcję immunomodulującego podtypu komórki NK. Pomogło to przywrócić kompartmentację komórek NK tych pacjentów, u których wykazano zmniejszone i częściowo uszkodzone komórki NK. Obniżenie ekspresji ligandów indukowanych stresem rozpoznanych przez aktywujące receptory jest mechanizmem stosowanym przez wirusy. Naukowcy z NATURIMMUN odkryli, że wirusy opryszczki mogą m.in. hamować ligandy aktywowane stresem poprzez degradację proteasomu, oraz że ekspresja tych ligandów może być obniżona w komórkach nowotworowych. Inny intrygujący mechanizmem unikania odpowiedzi wykryto w przypadku raka okrężnicy. Obecność bakterii kałowych w środowisku guza zakłóca cytotoksyczność komórek NK. Naukowcy dowiedzieli się również, w jaki sposób niektóre ligandy są modulowane przez wirusy i mogą być rozpoznawane przez receptory aktywujące NK. Z perspektywy terapeutycznej konsorcjum opracowało strategie przeciwnowotworowe oparte na amplifikacji odpowiedzi immunologicznej NK. W tym celu naukowcy opracowali udoskonalone protokoły umożliwiające rozszerzenie komórek NK z krwi obwodowej i krwi pępowinowej, które mogłyby być przekazywane w celach klinicznych. Opracowano alternatywne metody zwiększenia cytotoksyczności komórek NK na podstawie przeciwciał, które ponownie kierują komórki NK na antygeny rakowe. Przedkliniczna ocena infuzji przeciwciał i komórek NK w nowych modelach mysich wykazała potencjał tego podejścia w zakresie leczenia białaczki i guzów litych. Wyniki badania NATURIMMUN przyczynią się do wykorzystania komórek NK do leczenia nowotworów i kontynuacji badań w zakresie klinicznego zastosowania tych komórek w przyszłości. Bardziej szczegółowe wyniki projektu i przyszłe perspektywy można znaleźć tutaj.
Słowa kluczowe
Nowotwór, immunoterapia, komórki NK, NATURIMMUN, białaczka