Nowy biochip testowy zwiększy wykrywalność choroby Alzheimera o późnym początku
Choroba Alzheimera o późnym początku (LOAD) jest zaburzeniem neurodegeneracyjnym, które dotyka obecnie 2% populacji w krajach uprzemysłowionych. Z tego powodu istnieje silna potrzeba opracowania metod wczesnego diagnozowania i leczenia, co pozwoli polepszyć stan chorych na LOAD. Wcześniejsze badania wykazały, że LOAD, oprócz wieku, zależy od wielu innych czynników. Dwa z nich są związane z białkami, tj. zmniejszeniem ilości beta-amyloidu oraz wzrostem ilości hiperfosforylowanego białka tau. Niestety badania wymagają pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego poprzez punkcję lędźwiową, która jest trudnym zabiegiem w tej grupie wiekowej. Dlatego też uczestnicy projektu LOAD PROFILE zdecydowali się stworzyć odpowiedni test z krwi. W tym celu przyjrzeli się dwóm grupom obejmującym łącznie ponad 120 pacjentów cierpiących na LOAD oraz 170 kognitywnie sprawnych ochotników dobranych odpowiednio pod względem płci i wieku. Korzystając z wiedzy uzyskanej podczas poprzedniego badania, zespół zliczył w płytkach krwi białka odzwierciedlające metabolizm komórek nerwowych, zwanych też neuronami. Dodatkowo badacze przeanalizowali różne czynniki genetyczne możliwe do wykrycia w krwi, spadek poziomu witaminy B12 oraz folianów, jak również epigenetyczne skutki zaburzeń metabolicznych. Po zidentyfikowaniu szeregu biomarkerów stworzono algorytmy multimacierzowe, a następnie przekształcono główne warianty genetyczne LOAD tak, aby możliwe było ich wykorzystanie w testach z użyciem chipu DNA. Kolejnym sukcesem projektu LOAD PROFILE jest opracowanie prototypowego zestawu kolumienkowego do izolacji płytek krwi do rutynowej analizy. Zestaw ten został przetestowany na klinicznych próbkach krwi, zaś wyekstrahowane za jego pomocą białka płytek krwi zostały poddane analizie za pomocą nowego chipu do wykrywania białek odpowiedzialnych za LOAD. Chcąc zabezpieczyć prawnie ten zestaw do izolacji płytek krwi, zespół złożył już wniosek o przyznanie patentu. Wartość prognostyczną zestawu sprawdzono w badaniu z udziałem 52 pacjentów z lekkim upośledzeniem funkcji poznawczych będącym wczesnym etapem LOAD. Dokładność diagnostyczna została zwiększona dzięki użyciu algorytmu łączenia profili biomarkerów LOAD stworzonych na podstawie białek uzyskanych z płytek krwi z informacjami dostarczanymi przez biochip DNA. Wyniki projektu opublikowano w prestiżowych czasopismach Journal Acta Neuropathologica i Oncotarget. Dzięki projektowi można będzie błyskawicznie rozpoznawać tę chorobę neurodegeneracyjną na podstawie prostego testu z krwi oraz opracować nowe terapie.
Słowa kluczowe
Biochip, choroba Alzheimera o późnym początku, LOAD PROFILE, test z krwi, pacjent, polimorfizm pojedynczego nukleotydu, ilość białek, algorytm
