Struktura biomarkerów zespołu metabolicznego
Afamina jest glikoproteiną odpowiedzialną za transport witaminy E. U pacjentów z zespołem metabolicznym poziomy afaminy są podniesione, co prowadzi do parametrów chorobowych, takich jak wysoki poziom glukozy we krwi, hiperlipemia, otyłość i wysokie ciśnienie krwi. Pomimo dużego znaczenia klinicznego afaminy jako biomarkera chorób, bardzo niewiele wiadomo o zależności między jego strukturą a funkcją. Zakres finansowanego przez UE projektu SAXCESS (Structure-function analysis of the human plasma glycoprotein afamin, a potential drug target in the treatment of metabolic syndrome) obejmował określenie i analizę szczegółowej struktury molekularnej afaminy. Projekt SAXCESS stanowił spore wyzwanie techniczne i wymagał multidyscyplinarnej współpracy specjalistów w dziedzinach biologii komórkowej, biochemii medycznej, biologii strukturalnej i bioinformatyki strukturalnej. Wygenerowano wiele wariantów białek o różnym stopniu glikozylacji. Badacze odkryli, że afamina potrafi transportować w krwiobiegu wielu różnych cząsteczek o małej masie molekularnej, w związku z czym może wpływać na klirens leków. Dlatego też przy wysokich poziomach afaminy klinicyści muszą ponownie określić stężenie leków, które należy podawać. Aby uzyskać trójwymiarową strukturę afaminy, konsorcjum zastosowało przeciwciała przeciwko afaminie jako środki rusztowaniowe podczas krystalizacji i opracowało procedurę krystalizacji lipidowej fazy kubicznej. Uczestnicy projektu złożyli również w Austriackiej Fundacji Nauki pracę będącą kontynuacją prowadzonych badań dla wyjaśnienia związku pomiędzy strukturą afaminy i właściwościami transportu leków lipofilnych. Ponadto owocem projektu SAXCESS są publikacje na łamach czasopism naukowych oraz zaproszone wykłady i prezentacje na konferencjach. W ramach obchodów Międzynarodowego Roku Krystalografii 2014 przygotowano dodatkowe materiały popularyzatorskie, które są dostępne tutaj. Ogólnie rzecz biorąc, określenie struktury afaminy pomoże zrozumieć jej zróżnicowanie funkcjonalne i umożliwi krytyczną ocenę jej potencjału jako celu terapeutycznego.
Słowa kluczowe
Zespół metaboliczny, biomarker, białko, afamina, witamina E