Ebla ujawnia swoje sekrety
W Syrii znajdują się liczne skarby archeologiczne, a jedną z nich jest miasto Ebla datowane na III tysiąclecie przed Chrystusem. Podczas przeszło 50 lat wykopalisk zgromadzono mnóstwo znalezisk, w tym teksty spisane pismem klinowym na glinianych tabliczkach, które opowiadają nam o życiu toczącym się ponad 4000 lat temu. W ramach projektu EBLA CHORA (The early state and its chora. Towns, villages and landscape at Ebla in Syria during the 3rd Millennium BC. Royal archives, visual and material culture, remote sensing and artificial neural networks), finansowanego ze środków UE, badano sposób funkcjonowania tego wczesnego państwa. W oparciu o 17 000 tabliczek datowanych na 2300 r. p.n.e. i znalezionych w 1975 r. uczestnicy projektu analizowali sprawy polityczne, wojskowe i ekonomiczne Ebli. Uczeni uwzględnili też znaleziska pochodzące z prowadzonych w ostatnich latach wykopalisk na terenie dwóch dużych świątyń. Dokładniej mówiąc, przeanalizowano badania archeologiczne i geomorfologiczne oraz mapy teledetekcyjne i dane geofizyczne przy pomocy metod statystycznych, matematycznych i ilościowych. Następnie przeanalizowano obszerne dane pochodzące z wykopalisk i powiązanych z nimi badań, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat funkcjonowania tego państwa-miasta. Dzięki porównaniu starszych badań z nowszymi analizami geomorfologicznymi i badaniami roślinności przeprowadzonymi w 2010 r. zespół uwzględnił w swoich pracach także szereg pobliskich stanowisk archeologicznych i dokonał ekstrapolacji modeli urbanizacji. Porównanie starych i nowych odmian roślin uprawnych wykazało, że na badanym terenie panowały stabilne warunki rolnicze w długim okresie czasu, co sprzyjało rozwojowi Ebli. Dane z ponad 2000 próbek paleobotanicznych i przeszło 1000 zooarcheologicznych pochodzących z Ebli połączono z tekstami z tabliczek glinianych, aby zrekonstruować dokładny obraz gospodarki, handlu i kultury na tym terenie. To wyczerpujące, interdyscyplinarne badanie znacznie poszerza naszą wiedzę na temat starożytnych cywilizacji na Bliskim Wschodzie i może zostać wykorzystane do poznania innych pobliskich osad. Zastosowane podejście z pewnością pomoże naukowcom w dalszym poznawaniu tajemnic starożytnego świata.
Słowa kluczowe
Ebla, Syria, III tysiąclecie przed naszą erą, archeologiczne, tabliczki z pismem klinowym, starożytna cywilizacja
