Poszukiwanie nowych metod zwalczania HIV
Odwrotna transkryptaza jest częścią HIV. Ten enzym HIV odczytuje sekwencję wirusowych kwasów nukleinowych RNA, które dostały się do komórek gospodarza, i dokonuje jej transkrypcji do komplementarnej sekwencji DNA. Bez odwrotnej transkryptazy genom wirusowy nie mógłby być inkorporowany przez komórki gospodarza i ulegać namnażaniu. Nieraz odwrotna transkryptaza popełnia błędy w odczycie sekwencji RNA. Nie wszystkie wirusy produkowane w zainfekowanych komórkach są więc jednakowe. Wręcz przeciwnie, istnieją wśród nich liczne, niewielkie różnice molekularne. Finansowani przez UE naukowcy dostarczyli nowego spojrzenia na działanie odwrotnej transkryptazy. Podczas projektu BIOPHYSRETRAIN (Biophysics of reverse transcription and its inhibition) naukowcy stworzyli i wykorzystali metody jednocząsteczkowe do badania oddziaływań DNA oraz RNA z tym enzymem HIV. Szczypce optyczne umożliwiły śledzenie zarówno polimeryzacji, jak i translokacji odwrotnej transkryptazy. Przykładając siły mechaniczne do molekuł biologicznych i kompleksów molekularnych, bazująca na laserze sonda analityczna może bezpośrednio śledzić ruchy molekularne w skali angstremów. Następne etapy projektu dotyczyły mechanizmów inhibicji odwrotnej transkryptazy przez istniejące leki. Prace BIOPHYSRETRAIN skupiły się na oporności wytworzonej przez pewne wirusowe mutacje DNA. Zebrano wartościową wiedzę na temat mechanistycznych podobieństw odwrotnej transkryptazy HIV oraz polimeraz kwasu nukleinowego, katalizujących formowanie DNA i RNA z prekursorów w postaci trifosforanów nukleozydów. Mimo istnienia wielu leków przeciw HIV, ciągle potrzeba nowych metod leczenia, ponieważ wirus mutuje i wytwarza oporność względem poszczególnych leków. Uczestnicy projektu BIOPHYSRETRAIN położyli podwaliny pod wyjaśnienie działania enzymów i białek, oraz potencjalnie pod nowe metody tworzenia leków przeciw HIV.
