Interleukina-10 i nieswoiste zapalenie jelit
Choroby z grupy IBD jak np. choroba Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego, to przewlekłe stany zapalne, które atakują przede wszystkim jelita, ale mogą wywoływać również objawy ogólnoustrojowe. Według obecnej hipotezy schorzenia z grupy IBD wywoływane są przez nadmierną odpowiedź układu immunologicznego na nieszkodliwe bakterie bytujące w jelicie. W warunkach fizjologicznych, interleukina-10 (IL-10) działa poprzez pętlę ujemnego sprzężenia zwrotnego poprzez swój receptor (IL-10R), regulując i nie dopuszczając do nadmiernej odpowiedzi pro-zapalnej. U pacjentów z mutacjami genów IL-10 lub IL-10R już w pierwszych miesiącach życia obserwuje się ciężkie zapalenia jelita. Te schorzenia zagrażają życiu i mogą być leczone wyłącznie poprzez przeszczepienie szpiku kostnego. Naukowcy biorący udział w finansowanym przez UE projekcie RIFEK (Revisiting immunomodulatory functions of IL10 by examining human knock-outs) stworzyli europejską sieć specjalistów w tej dziedzinie i zebrali próbki od ponad 100 dzieci z ciężkim zapaleniem jelita. Głównym celem było określenie mechanizmu odpowiedzialnego za patologię pacjentów IL-10/IL-10R. Analiza genetyczna ujawniła, że kilkoro dzieci miało wadliwy gen IL-10R i zostało poddanych przeszczepieniu szpiku kostnego. U pacjentów z wadliwym genem IL-10R obserwowano podwyższoną liczbę T-limfocytów wydzielających IL-17 (komórki Th17) i T-limfocytów wydzielających IL-17/IFN-gamma, które są wiązane z IBD. Poziom tych potencjalnie uszkadzających tkanki T-limfocytów był również wyższy u pacjentów z IBD z prawidłową funkcją IL-10, co wskazuje na prawdopodobny udział tej cytokiny w rozwoju IBD U pacjentów z uszkodzonym genem IL-10R obserwowano również podwyższoną liczbę cytokin prozapalnych. Reasumując, wyniki projektu RIFEK potwierdziły rolę sygnalizacji IL-10 w zapaleniu jelita i prawdopodobnie w IBD. Badania genetyczne mogą pomóc pacjentom z uszkodzeniami genów otrzymać ratujący życie przeszczep szpiku kostnego. Konieczne są dalsze badania, aby stwierdzić, czy podobne podejście lub podawanie IL-10 mogłoby mieć działanie lecznicze u pacjentów z IBD.
