Precyzyjna genetyka choroby zwyrodnieniowej stawów
Białko podobne do czynnika 1 zaburzenia wyciszania telomerów (DOT1L) jest enzymem kontrolującym transkrypcję. Jego zadaniem jest więc regulacja wielu dynamicznych procesów biologicznych, w tym odpowiedzi na uszkodzenie DNA, cyklu komórkowego, rozwoju zarodka i reprogramowania komórek. Wcześniejsze badania nad ChZS w ramach projektu DOTOS (DOT1L in osteoarthritis) ukazały silną zależność między zmiennością genu DOT1L u człowieka a grubością chrząstki stawu biodrowego i zachorowalnością. Wyciszenie DOT1L hamuje różnicowanie chondrogenne mysich komórek progenitorowych. Gen ten jest związany z najważniejszą kaskadą sygnałową w biologii chrząstki. Badacze z projektu DOTOS lepiej wyjaśnili rolę genu DOT1L poprzez opisanie jego sieci transkrypcyjnej w chrząstce oraz udziału w rozwoju i chorobach stawów. Prace zwalidowano poprzez analizę transkrypcyjną próbek od pacjentów z ChZS. Korzystając ze spektrometrii mas, badacze odkryli kolejne molekuły oddziałujące z DOT1L. Dzięki analizie danych z mikromacierzy z użyciem szeregu narzędzi bioinformatycznych przyporządkowano więcej elementów sieci DOT1L do ich funkcji. Wyhodowano złożony model wyciszenia genu Dot1l u myszy do badania in vivo procesu powstawania chrząstki. Opracowano też protokół badań in vitro, aby analizować kaskady i sieci związane z chorobą. Wstrzykiwano inhibitor DOT1L do chrząstki stawu kolanowego myszy, aby prześledzić spontaniczne postępy ChZS. Trwają badania nad rolą DOT1L w rozwoju pourodzeniowym. Wyniki projektu DOTOS dotyczące ChZS przedłożono do publikacji w cenionym czasopiśmie o dużym wskaźniku cytowań. Rezultaty badań przedstawiono też na prestiżowych konferencjach, w tym na Europejskich Warsztatach Badań Reumatologicznych, uzyskując dwie nagrody w dwóch kolejnych latach. Zespół otrzymał też nagrodę Celgene 2015 w dziedzinie reumatologii.
Słowa kluczowe
Choroba zwyrodnieniowa stawów, stawy maziówkowe, białko podobne do czynnika 1 zaburzenia wyciszania telomerów, DOT1L, enzym kontroli transkrypcji, DOTOS, chrząstka
