Nowe radioznaczniki do zastosowań w obrazowaniu mózgu metodą PET
Podczas skanowania metodą PET wykorzystuje się niewielkie ilości materiałów radioaktywnych, aby móc badać ważne funkcje organizmu, takie jak przepływ krwi, wykorzystanie tlenu i metabolizm glukozy. Wykrywając zmiany w organizmie na poziomie komórek, PET pomaga rozpoznawać choroby na wczesnym etapie, zanim jest to możliwe z użyciem innych metod obrazowania. Naukowcy z finansowanego przez UE projektu PET BRAIN (Mapping the brain with PET radiolabeled cannabinoid (CB1) ligands) postanowili opracować nowe, wyznakowane radioizotopami ligandy do badania receptorów kannabinoidowych (CB1) w mózgu metodą PET. W tym celu zastosowali innowacyjne metody syntezy, aby wprowadzać izotopy radioaktywne 18F i 11C do ligandów CB1. Konsorcjum odkryło szereg molekuł, które mogą stanowić potencjalne radioligandy. Udało się też zsyntetyzować nową klasę związków o właściwościach inhibitorów receptora CB1 już przy stężeniach nanomolowych oraz obiecujących właściwościach fizykochemicznych do użytku jako znaczniki PET. Łącznie zaprojektowano przynajmniej sześć różnych szlaków syntezy potencjalnych znaczników radioaktywnych receptora CB1. Po przeprowadzeniu badania zależności struktury od aktywności badacze wygenerowali ponad 20 nowych struktur, które następnie przetestowano pod kątem powinowactwa do receptorów CB1 i CB2. Przeprowadzono oznaczenia wiązania molekuł o ciekawych właściwościach na błonach komórek CHO-hCB2, a najbardziej obiecujące poddano dalszym pracom. Wykryto zwłaszcza wysokie powinowactwo liganda Zsa78 do CB1 i dobrą selektywność między CB1 a CB2. Aktywność tę potwierdzono w doświadczeniu polegającym na obrazowaniu in vivo gryzoni typu dzikiego. Zachęcające wyniki projektu pozwolą wdrożyć wyznakowane izotopami radioaktywnymi ligandy receptora CB1 do badania zależnych od niego procesów w mózgu, istotnych z perspektywy medycznej. Są one związane z różnymi patologiami, w tym zaburzeniami psychicznymi, depresją i uzależnieniem od narkotyków.
Słowa kluczowe
PET, mózg, obrazowanie, ligand, radioaktywność, receptor CB1, CB2, izotop 18F
