Proste badanie krwi umożliwia wczesne rozpoznanie pierwotnego raka wątroby
HCC to jedna z głównych przyczyn zgonów z powodu raka na całym świecie. Obecnie wytyczne europejskie i amerykańskie zalecają do jego diagnostyki stosowanie ultrasonografii. Dokładność tej metody jest zależna od użytkownika i pozwala na rozpoznanie jedynie stosunkowo płytkich guzów o określonej wielkości. Pilna potrzeba na całym świecie Wczesne rozpoznanie ma kluczowe znaczenie dla skuteczności leczenia, ale obecnie tylko 10 % pacjentów z HCC jest diagnozowanych na wystarczająco wczesnym etapie. Dlatego też bardzo potrzebne są alternatywne metody. Na wzrost liczby zachorowań wpływają ponadto zmiany stylu życia w świecie zachodnim. „Połączenie wzrostu zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz epidemii otyłości stanowi czynnik sprzyjający występowaniu HCC”, wyjaśnia dr Anki Nilsson, kierownik projektu i dyrektor operacyjny Glycobond AB, firmy będącej koordynatorem projektu. Prosty, ale skuteczny test w kierunku HCC Glycobond AB, prywatna, niezależna firma założona w 2011 r. przez naukowców z Uniwersytetu Linköping w Szwecji, opracowała proste, ale bardzo selektywne i swoiste badanie krwi. Oparte na standardowym teście immunoenzymatycznym (ELISA) badanie może zostać włączone do dowolnego standardowego zestawu diagnostycznego lub badawczego, a jego obsługa wymaga jedynie podstawowej wiedzy laboratoryjnej. Test diagnostyczny HepaCheC® wykrywa specyficzny biomarker raka wątroby: fukozylowaną alfa1-kwaśną glikoproteinę (AGP). Opatentowany przez Glycobond monopeptyd F stanowi stałą fazę testu HepaCheC®, po której następuje wykorzystanie opracowanego przez firmę przeciwciała poliklonalnego swoistego dla AGP. Walidacja kliniczna i komercjalizacja Dzięki częściowemu dofinansowaniu unijnemu w ramach projektu HepaCheC zespół pracował nad komercjalizacją testu HepaCheC®. „Nasi klienci to laboratoria kliniczne, ale decyzja o zastosowaniu HepaCheC® w diagnostyce pierwotnego raka wątroby zostanie podjęta przez klinicystów i kluczowych liderów opinii (KOL) w tej dziedzinie, dlatego projekt miał na celu podniesienie świadomości wśród tych kluczowych graczy”, mówi dr Nilsson. Do najważniejszych rezultatów projektu należy określenie kluczowych kwestii w diagnostyce HCC oraz zaangażowanie partnerów KOL w badania kliniczne w celu potwierdzenia przydatności klinicznej HepaCheC® w Europie, Chinach, Japonii i Stanach Zjednoczonych. „Owocem naszych prac jest również znacznie lepsze zrozumienie rynku oraz wypracowanie dla HepaCheC® pozycji wspomagającej metody diagnostyki”, dodaje dr Nilsson. Mogłaby ona radykalnie poprawić skuteczność leczenia przy bardzo niskich kosztach, przynosząc ogromne korzyści dla pacjentów i jednocześnie obniżając koszty opieki zdrowotnej. Nieoczekiwane rozwiązanie problemów „Ponieważ w Europie HCC występuje rzadziej niż w Azji, mieliśmy świadomość trudności ze znalezieniem wystarczająco dużej próby pacjentów do przeprowadzenia badań klinicznych nad HepaCheC®”, podkreśla dr Nilsson. Naukowcy byli jednak pozytywnie zaskoczeni zainteresowaniem KOL udziałem w badaniach klinicznych nad HepaCheC®. Ze względu na wysokie koszty badań klinicznych zespół wystąpił o wsparcie unijne, składając w ostatnim czasie wniosek w ramach fazy II. Przyszłe wykorzystanie HepaCheC® w programach krajowych Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie badań klinicznych i praca nad włączeniem HepaCheC® do wytycznych dotyczących nadzoru i krajowych systemów refundacji. Dr Nilsson podsumowuje: „Planujemy włączenie HepaCheC® do platform analitycznych i rozpoczęliśmy już współpracę z firmami diagnostycznymi działającymi w tym obszarze. Najpierw planujemy wejście na rynek europejski, a krótko potem na rynki Stanów Zjednoczonych i Japonii”.
Słowa kluczowe
HepaCheC, HCC, diagnostyka, badanie krwi, rak wątroby, Glycobond, biomarker, rak wątrobowokomórkowy
