ABC przerzutów raka sutka
Każdego roku rozpoznawanych jest niemal milion nowych przypadków raka sutka, co stawia go w czołówce przyczyn zgonów u kobiet. Wprawdzie terapia i leczenie chirurgiczne są skuteczne, jednak u znacznego procenta przypadków dochodzi do nawrotu, związanego z przerzutami i lekoopornością. Celem finansowanego przez UE projektu PTPSMETBC (Roles of SHP2 and other protein tyrosine phosphatases in metastatic breast cancer) było poznanie zdarzeń zachodzących w trakcie inwazji i kolonizacji niszy przerzutu komórkami nowotworowymi w narządach odległych. Podczas wcześniejszych prac poznano rolę fosfatazy tyrozynowej SHP2 w ruchomości komórek potrójnie ujemnego raka sutka. Naukowcy wykazali, że SHP2 wpływa nie tylko na migrację komórek, lecz również na chemotaksję i inwazję in vitro. Analiza fosfoproteomiczna i biochemiczna ujawniły, że SHP2 aktywuje szereg molekuł docelowych na dalszych etapach szlaku sygnałowego oraz kinazy z rodziny SRC poprzez bezpośrednie oddziaływanie. Łącznie wyniki wskazują, że SHP2 oddziałuje na wczesnych etapach migracji komórek potrójnie ujemnego raka sutka. Sugerują też, że celowanie w SHP2 mogłoby zapobiec powstawaniu przerzutów. W innej części projektu analizowano udział liganda chemokiny C–C 2 (CCL2) w przerzutach. Istnieją doniesienia, że wydzielanie CCL2 w guzach gruczołu sutkowego rekrutuje zapalne monocyty, w których dochodzi do ekspresji CCR2, do guzów pierwotnych i miejsc przerzutów. Naukowcy zaobserwowali, że neutralizacja CCL2 u myszy hamowała powstawanie przerzutów poprzez utrzymywanie monocytów w szpiku kostnym. Leczenie skierowane przeciwko CCL2 ograniczało przerzuty do płuc, natomiast zahamowanie inhibicji CCL2 nasilało przerzutowanie i przyspieszało zgon. Wyjaśniono to zsynchronizowanym wpływem cytokin (IL6, VEGF-A) na mobilizację komórek nowotworowych, uwalnianie monocytów ze szpiku kostnego i angiogenezę. Co istotne, inhibicja CCL2 i IL-6 znacząco ograniczała przerzuty i wydłużała okres przeżycia zwierząt. Odkrycia w ramach projektu PTPSMETBC dostarczają wielu ważnych informacji na temat mechanizmów przerzutowania raka sutka. Co najistotniejsze, identyfikacja czynników uczestniczących w tym procesie umożliwi powstrzymanie procesu przerzutowania i poprawę wyników leczenia.
Słowa kluczowe
Rak sutka, przerzut, SHP2, CCL2, IL6
