Innowacyjne metody dla lepszej ochrony lasów i gospodarki leśnej
Projekt FORESTA (Forest conservation and ecosystem accounting. Towards the integration of private and public values into land use decisions modelling at farm scale. An application to Andalusia montes), finansowany ze środków unijnych, miał na celu opracowanie metodologii analizy ekonomicznej do zastosowania w gospodarstwach rolnych, za pomocą której można oszacować i prognozować możliwe zależności pomiędzy zachętą do użytkowania gruntów a zachętami rynkowymi i wynikającymi z przepisów. Pomoże to wesprzeć proces ochrony zasobów leśnych, a jednocześnie zwiększyć podaż usług ekosystemowych. Uczestnicy projektu opracowali dwa uzupełniające się modelowe metody analizy w zakresie decyzji dotyczących gospodarki leśnej i użytkowania gruntów, oraz ich wpływu na szereg usług ekosystemowych dostarczanych do gospodarstw i lasów. Obie metody zastosowano do obszarów pasterskich i leśnych, a w szczególności do siedmiu najbardziej odpowiednich gatunków drzew, występujących w regionie Andaluzji na południu Hiszpanii. Model ekologiczno–ekonomiczny gospodarki leśnej łączy przestrzenne dane ekonomiczne oraz dane biofizyczne. Zespół projektu FORESTA wykorzystał te dane do przeprowadzenia symulacji ewolucji lasów w długiej perspektywie na przykładzie ok. 560 gospodarstw leśnych połączonych z hodowlą zwierząt. Wzięto pod uwagę usługi ekosystemowe, takie jak zaopatrywanie w materiały czy sekwestracja dwutlenku węgla, a ponadto 19 różnych systemów gospodarki leśnej oraz scenariuszy gospodarczych. Jedno z głównych odkryć badaczy pokazuje wyraźną zmienność przestrzenną w wartościach usług ekosystemowych i wskazuje na możliwości komercyjne gospodarki na obszarach leśno-pasterskich, związane z zaopatrywaniem rynku, sekwestracją dwutlenku węgla i zasobami wody. Podczas opracowywania drugiego modelu naukowcy poszerzyli istniejący już model, za pomocą którego analizowano optymalny plan zalesiania i naturalnej regeneracji dębów oraz wynikające z tego decyzje dotyczące inwestycji. Nowy model optymalizacji dynamicznego wykorzystania gruntów został połączony z poprzednim, aby na przestrzeni lat przeanalizować decyzje na temat inwestycji w związku z optymalnym procesem zalesiania i regeneracji lasów. Dzięki połączeniu środowiskowych i ekonomicznych danych z narzędziami modelowania projekt FORESTA umożliwił ocenę decyzji co do gospodarki i wykorzystania gruntów oraz ich wpływu na usługi ekosystemowe. Ma to wesprzeć proces podejmowania decyzji w ramach ochrony zasobów leśnych oraz strategii zagospodarowania gruntów.
Słowa kluczowe
Gospodarka leśna, rachunkowość ekosystemowa, FORESTA, ochrona lasów, usługi ekosystemowe
