Znaczenie podejścia opartego na konsocjacji dla utrzymywania różnorodności kulturowej i językowej
Konsocjacja to termin używany do określenia systemów politycznych zakładających współistnienie różnych społeczności kulturowych i językowych w obrębie danego terytorium. Partnerzy projektu UNITED BY DIVER-FRI (United by diversity - Management policies of cultural and linguistic diversity in Switzerland and Canada: Two reference laboratories for European Union?) postawili tezę, że celem konsocjacji jest zapewnienie przetrwania grup społecznych wraz z ich autonomią i cechami szczególnymi. Badania objęły analizę postanowień konstytucyjnych w prawodawstwie i naukach prawnych, opublikowanych analiz socjologicznych i historycznych z badanego zakresu oraz wywiadów z wybranymi osobami. Wykazano, że najważniejszą cechą charakteryzującą konsocjację jest sposób współistnienia grup w swoich przestrzeniach politycznych. Oznacza to, że cel realizowany poprzez polityki konsocjacji ma kluczowe znaczenie dla samego jej charakteru, a nie konkretnych wybieranych rozwiązań politycznych czy innych takich narzędzi. Kanadę można uznać za konsocjację, ponieważ działania tego kraju mają na celu obronę interesów trzech grup narodowych: populacji anglojęzycznej, francuskojęzycznej i rdzennej. Z kolei UE nie można uznać za konsocjację, gdyż pomimo pewnych podobieństw do Kanady w mechanizmach działania unii państw i konsocjacji nie jest ona rządzona przez centralny rząd realizujący określony cel. Badania wykazują, że w konsocjacjach kluczowa jest rola państwa jako mediatora, przedstawiciela i regulatora poszczególnych grup i relacji między nimi. Analizy i wnioski z badania porównawczego Kanady i Szwajcarii pozwoliły wskazać działania, które mogą wspomagać harmonijne współistnienie różnych grup w obrębie UE. Partnerzy projektu UNITED BY DIVER-FRI przekazali do druku pismom międzynarodowym i wydawnictwom szereg artykułów i jedną rozprawę. W 2015 r. opublikowano też i promowano pokrewną tematycznie książkę "Identité nationale et multiculturalisme: Deux notions antagonistes?" w ramach kolekcji Classiques Garnier: Littérature, histoire, politique. Przeprowadzone prace mają implikacje dla ustrojów i obszarów łączących wiele grup kulturowych, językowych i wyznaniowych, podkreślając znaczenie uznawania, ochrony i promowania różnorodności dla spójności społecznej i formowania się tożsamości zbiorowej. Przeprowadzona analizy porównawcza wraz z wynikami wspomaga szerszą dyskusję na temat stanu współczesnej UE.
Słowa kluczowe
Konsocjacja, różnorodność kulturowa i językowa, kolektywna tożsamość, UNITED BY DIVER-FRI
