Skip to main content
European Commission logo print header

Subsurface conditions in Himalayan glaciers – implications for outburst flood risk prediction

Article Category

Article available in the following languages:

Zapory i jeziora lodowcowe

Zespół przy wsparciu środków unijnych zbadał geodynamikę jezior lodowcowych. Procesy odkładania osadu i zmniejszania się klifów lodowych odgrywają główną rolę w procesie ewolucji jezior. Wzrost poziomu wody z topniejącego lodu powoduje nacisk na zapory, stwarzając ryzyko ich przerwania.

Zmiana klimatu i środowisko icon Zmiana klimatu i środowisko
Żywność i zasoby naturalne icon Żywność i zasoby naturalne
Bezpieczeństwo icon Bezpieczeństwo

Naturalne zwały materiału skalnego, zwane morenami, blokują niektóre rzeki górskie, formując w ten sposób jeziora. Jednak pod presją zmian klimatycznych lodowce topnieją, a tym samymi więcej wody przepływa do jezior, stwarzając zagrożenie przerwania zapór. Celem finansowanego przez UE projektu DCGGEOPHYS (Subsurface conditions in Himalayan glaciers – Implications for outburst flood risk prediction) było oszacowanie zagrożenia związanego z prawdopodobieństwem przerwania zapór. Badania obejmowały kwestie ekspansji jezior, a także opracowanie narzędzi do analizy właściwości gruntowych moren. Przystępując do pracy nad modelami predykcyjnymi obrazującymi przerwanie zapory, naukowcy wykorzystali nowe metody zdalnego odczytu i mapowania. Ich prace koncentrowały się na obszarach norweskiego archipelagu Svalbard oraz lodowca Ngozumpa w Nepalu. W przypadku tego drugiego zespół badaczy użył kombinacji stereoskopowych obrazów satelitarnych o wysokiej rozdzielczości, kartowania terenowego i danych dotyczących jezior, pochodzących z sonaru. W ten sposób zespół stworzył dwa cyfrowe modele wysokości (trójwymiarowego krajobrazu), pokazując ubytki w pokrywie lodowej lodowca oraz ekspansję i pogłębianie się jezior. Naukowcy doszli do wniosku, że cielenie się z odsłoniętych klifów lodowych jest główną przyczyną kurczenia się lodowca. Znaczny proces topnienia zachodzi także wewnątrz lodowca. System kanałów lodowca odgrywa rolę w formowaniu się jezior i ich ekspansji. Ewolucja jezior jest procesem złożonym, powodowanym częściowo przez odkładanie się osadów i zmniejszanie się liczby otaczających klifów lodowych. Uczestnicy projektu stwierdzili w dalszych konkluzjach, że chociaż w latach 2009–2014 proces rozwoju jeziora był wolny, ich gwałtowny przyrost nastąpi w niedalekiej przyszłości. Jezioro może osiągnąć długość 7 km, jeśli zapora w formie moreny pozostanie na swoim miejscu. Ponadto zespołowi udało się opracować narzędzia geofizyczne do pomiarów właściwości gruntowych lodowców i wałów morenowych. Prowadzono też badania nad tomografią elektrooporową i radarem geodezyjnym. Dlatego grupa ta wypracowała bardziej złożone rozumienie cech systemu podziemnego. Uczestnicy projektu zadbali o rozpowszechnienie wyników badań poprzez branżowe pisma naukowe i konferencje. Rezultaty te przyczyniają się do lepszej przewidywalności ekspansji jezior lodowcowych i oceny ryzyka przerwania zapór. Ponadto wyniki projektu mogą przełożyć się na większe bezpieczeństwo ludzi mieszkających poniżej zapór lodowych.

Słowa kluczowe

Lodowiec, jeziora, moreny, DCGGEOPHYS, warunki gruntowe, przerwanie zapory

Znajdź inne artykuły w tej samej dziedzinie zastosowania