Co na temat integracji europejskiej mówią środowiska akademickie
Uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu ESNETNARR (Networks and narratives: The transnational community of European studies 1957-2004) skupili się na analizie studiów europejskich — społeczności uczonych zajmujących się studiami nad integracją. Analizie poddano zarówno międzynarodowe sieci współpracy w ramach tych studiów, jak i narracje z nimi związane począwszy od 1957 r. Badano także, czy wspomniane sieci i narracje pomogły — poprzez wypracowane techniki poznawcze i sposoby prowadzenia debaty naukowej — w kształtowaniu integracji europejskiej. Uczestnicy projektu zbadali ponad 140 czasopism naukowych z dziedziny europeistyki, których treści powtarzały się w pracach studentów, wykładowców i naukowców. Skupiono się na dwóch kluczowych obszarach narracji studiów europejskich: normatywności i międzynarodowych sieci współpracy między uczonymi w dziedzinie europeistyki. Jeśli chodzi o normatywność, badacze koncentrowali się na artykułach, w których uznano integrację europejską lub jej instytucje bądź przepisy za szkodliwe albo korzystne, prosperujące albo podupadające. Badali użycie normatywnego i obiektywnego języka w ramach studiów europejskich, oceniając teksty o ogólnym stopniu normatywności i ich pozytywny lub negatywny ton odnośnie do integracji i związanych z nią instytucji bądź przepisów. Wyniki pokazują, że artykuły uznane za kanoniczne w dziedzinie nauk politycznych, zawierają wyrażenia normatywne. Aby badać sieci współpracy uczonych w dziedzinie europeistyki, zespół projektu ESNETNARR przeprowadził z wiodącymi uczonymi z Europy i Stanów Zjednoczonych 21 częściowo ustrukturyzowanych wywiadów o długości 60 minut. W ten sposób zgromadzono informacje dotyczące szeregu powiązań, umiejscowienia przestrzennego, obszarów badań i sieci połączeń. Ponadto zanalizowano podręczniki do europeistyki, aby znaleźć podstawy formowania się wielu różnych sieci krajowych. Wyniki badań nad międzynarodową społecznością uczonych w dziedzinie studiów europejskich pokazały, że biografie tych uczonych miały ogromny wpływ na ich pracę. Upływ czasu, a także różnice pokoleniowe odbijają się w dużym stopniu na kulturze badań naukowych, kształtując zarazem normatywność tekstów akademickich. Ponadto badano kwestie rozszerzenia UE, aby sprawdzić, w jaki sposób różne grupy w ramach europeistyki wpływają na tę narrację. W rezultacie projekt ESNETNARR znacznie wzbogacił naszą wiedzę na temat rozwoju i sposobu prezentowania narracji, które wpływają na trwałość integracji europejskiej, a także stawiają przed nią wyzwania.
Słowa kluczowe
Integracja UE, ESNETNARR, narracje, europeistyka, normatywność
