Zdolność krajów UE do integracji
W ramach finansowanego ze środków UE projektu MAXCAP(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Maximizing the integration capacity of the European Union: Lessons and prospects for enlargement and beyond) zbadano zdolność UE do integracji wewnętrznej i zewnętrznej. Zdolność do integracji wewnętrznej to zdolność UE do włączania nowych państw członkowskich i przyjęcia konsekwencji społecznych. Zdolność do integracji zewnętrznej odnosi się do zdolności UE do integracji państw spoza UE poprzez niezbędne reformy. Przeprowadzona w ramach projektu MAXCAP analiza dotycząca zdolności do integracji UE daje zróżnicowany obraz. Unia Europejska wykazała dużą zdolność włączania nowych członków do swojego systemu podejmowania decyzji i tworzenia polityki. Rozszerzenie nie osłabiło funkcjonowania UE – tempo podejmowania decyzji wzrosło i przyjęto więcej aktów prawnych. Ponadto przystąpienie 12 nowych państw członkowskich do UE nie doprowadziło do pogorszenia sytuacji związanej z zachowaniem zgodności i wdrażaniem unijnego prawa, ani też nie doprowadziło do większego wykorzystania tak zwanego „miękkiego prawa” i zróżnicowanej integracji w dłuższej perspektywie. Stwierdzono również, że rozszerzenie miało pozytywne skutki dla krajów przystępujących do Unii w latach 2004–2007: demokracja, zdolność sprawowania rządów i dobrobyt gospodarczy poprawiły się niemal w całej Europie Środkowej i Wschodniej od połowy lat 90. XX wieku. Spełnienie warunków akcesji i wsparcie ze strony UE przyniosło korzystne skutki gospodarcze i polityczne w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Przepaść między starymi a nowymi państwami członkowskimi zmniejszyła się, chociaż nie została wyeliminowana. Natomiast zewnętrzna polityka UE w odniesieniu do krajów, które nie mają perspektyw członkostwa w UE nie przynosi żadnych systematycznych efektów w zakresie poprawy demokracji lub dobrego sprawowania rządów. Głęboka integracja gospodarcza bez jednoczesnej integracji politycznej i wdrożenie reżimu w celu przewidywania i złagodzenia potencjalnych negatywnych skutków przeniesienia reguł na dużą skalę może nawet zaszkodzić sąsiadującym krajom. Członkostwo ma również negatywny wpływ na demokrację i zdolność zarządzania w porównaniu z warunkami z okresu przedakcesyjnego. Unia Europejska nie powstrzymała odwrotu od demokracji, a wsparcie po przystąpieniu do UE w formie funduszy spójności zwiększa rozbieżność między zamożnymi i zacofanymi regionami w nowych państwach członkowskich.
