Leki przeciwko dziedzicznemu zwyrodnieniu siatkówki
RD to grupa zróżnicowanych genetycznie i klinicznie rzadkich chorób związanych z zanikiem fotoreceptorów – czujników światła siatkówki. RD to wciąż nieuleczalna choroba, która prowadzi do ślepoty lub poważnej utraty wzroku. Patofizjologia choroby często obejmuje gromadzenie się cGMP w fotoreceptorach. W ramach finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu DRUGSFORD (Preclinical development of drugs and drug delivery technology for the treatment of inherited photoreceptor degeneration) zaproponowano zrównoważenie działań cGMP i jego celów poprzez wykorzystanie analogów cGMP – związków o podobnej konstrukcji do cGMP, ale niepowodujących zdarzeń patologicznych związanych z sygnalizacją. Naukowcy uczestniczący w projekcie DRUGSFORD wytworzyli cykliczne nukleotydy, które mogą skutecznie wiązać i hamować cele cGMP, w tym kinazę białkową G (PKG) i kanał bramkowany cyklicznymi nukleotydami (CNGC). Aby pokonać barierę krew-siatkówka i dotrzeć do fotoreceptorów siatkówki, konsorcjum połączyło te związki z systemem dostarczania leków opartym na liposomach pokrytych pegylowanym glutationem. W badaniu in vitro wykazano, że główny związek DF003 skutecznie hamuje zarówno PKG, jak i CNGC. Związek ten wykazał również właściwości ochronne w kilku modelach RD in vivo. Co istotne, w modelach in vivo zaobserwowano znaczne zwiększenie żywotności fotoreceptora, co przyczyniło się do znacznej poprawy funkcji siatkówki. Ponadto analizy toksyczności in vitro i in vivo nie wykazały większych skutków ubocznych związanych z DF003 lub tworzącymi go liposomami. Dzięki badaniu DRUGSFORD przedstawiono nową klasę związków stosowanych w leczeniu RD oraz związaną z nimi skuteczną metodę dostarczania tych związków do siatkówki. Umożliwia ona podanie wystarczającego stężenia leku do komórek fotoreceptorów niezależnie od sposobu podania (do organizmu lub bezpośrednio do oka). Złożono trzy wnioski patentowe, a związek DF003 został sklasyfikowany jako lek sierocy (ODD) przez Europejską Agencję Leków. Aby zapewnić, że wyniki badań zostaną wykorzystane w leczeniu RD, po zakończeniu projektu DRUGSFORD partnerzy konsorcjum wspólnie założyli nową firmę. Firma Mireca Medicines GmbH zajmuje się gromadzeniem praw własności intelektualnej i prowadzeniem badań klinicznych dotyczących związków opracowanych w ramach projektu DRUGSFORD i sposobów dostarczania leków.
Słowa kluczowe
Fotoreceptor, dziedziczne zwyrodnienie siatkówki, cGMP, DRUGSFORD, PKG, kanał CNGC
