Preparaty ziołowe chroniące zwierzęta hodowlane przed mikotoksynami w paszach
Mikotoksykoza prowadzi u zwierząt hodowlanych do wysokiej śmiertelności w wyniku wtórnych zakażeń bakteryjnych, które są skutkiem immunosupresyjnych właściwości mikotoksyn. Na przykład, pewna szczególnie rozpowszechniona mikotoksyna upośledza u świń i kur pracę nerek, co skutkuje słabym przyrostem masy ciała i niską jakością mięsa wystawionych na jej działanie zwierząt. Naukowcy uczestniczący w finansowym ze środków UE projekcie HERBAL PROTECTION postanowili ocenić metody umożliwiające poprawę bezpieczeństwa paszy skażonej mikotoksynami o działaniu nefrotoksycznym, aby ograniczyć straty finansowe ponoszone przez hodowców. Celem inicjatywy było sprawdzenie potencjału określonych ziół znanych ze swojego działania ochronnego w zakresie łagodzenia szkodliwego wpływu mikotoksyn na nerki i wątrobę. W początkowej fazie projektu wybrano 16 wyciągów ziołowych, a następnie przeanalizowano je pod kątem obecności związków bioaktywnych i potencjału antyoksydacyjnego. Wybrane zioła posiadały szereg ważnych właściwości, włączając w to: działanie przeciw peroksydacji lipidów; zmiatanie tlenku azotu; zmiatanie rodników hydroksylowych specyficznych dla określonych obszarów; zmiatanie rodników hydroksylowych niespecyficznych dla określonych obszarów. Analiza fitochemiczna wspomnianych ziół wykazała zawartość związków fenolowych na poziomie od 60 do 85% oraz flawonoidów na poziomie od 30 do 70%. W oparciu o te wyniki wybrano siedem ziół, które zostały następnie przebadane pod kątem efektywności przeciwko mikotoksynom. Zespół wykorzystał różne techniki przygotowywania receptur, aby zwiększyć rozpuszczalność wyciągów ziołowych i ich absorpcję drogą pokarmową. Nadrzędnym celem było w tym względzie zwiększenie ich dostępności biologicznej i wzmocnienie działania leczniczego. Szeroki wachlarz testów enzymatycznych i nieenzymatycznych in vivo oraz ex vivo potwierdził działanie ochronne niektórych z badanych ziół w obliczu toksycznych właściwości mikotoksyn. Zioła Tinospora cordifolia, lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra), wąkrota azjatycka (Centella asiatica), witania ospała (Withania somnifera) i ostropest plamisty (Silybum marianum) wykazały zadowalające działanie ochronne w przypadku kur, chroniąc je przed szeregiem toksycznych skutków obecności mikotoksyn. Hepatoprotekcyjne działanie roślin z gatunku Tinospora cordifolia i Glycyrrhiza glabra nasilało się po podaniu kurom dodatkowej dawki wyciągu z lukrecji gładkiej. Silne właściwości immunosupresyjne tego rodzaju toksyn względem humoralnej reakcji immunologicznej skierowanej przeciwko rzekomemu pomorowi drobiu zostały całkowicie zablokowane u ptaków żywionych paszą wzbogaconą wyciągiem z witanii ospałej lub ostropestu plamistego. Rezultaty inicjatywy HERBAL PROTECTION dostarczyły danych doświadczalnych pozwalających na bezpieczne stosowanie przebadanych ziół i ich odpowiednich mieszanin w paszy skażonej mikotoksynami. Co ważne, wyciągi ze wspomnianych roślin wykazały istotne działanie radioprotekcyjne w kilku badaniach in vitro oraz in vivo.
Słowa kluczowe
Mikotoksyna, hodowla zwierząt, nerki, HERBAL PROTECTION, wątroba, wyciąg roślinny
