Kanibalizm komórkowy w przypadku nowotworów
Entoza – proces otaczania i wchłaniania żywych komórek przez inne komórki – została odkryta całkiem niedawno. W tej niezwykłej formie kanibalizmu komórkowego większość otoczonych komórek jest zabijana i trawiona przez gospodarza. Proces entozy, występujący zwykle w przypadku nowotworów ludzkich, może posłużyć jako nowa metoda hamowania rozwoju nowotworów. Najnowsze wyniki badań wskazują, że entoza zachodzi po odłączeniu się komórek od macierzy pozakomórkowej, co jest często obserwowanym zjawiskiem w chorobie nowotworowej. Jednakże mechanizmy molekularne i komórkowe regulujące proces entozy nie są dokładnie znane. Naukowcy biorący udział w finansowanym przez UE projekcie ENTOSIS2013 odkryli, że proliferacja komórek drogą mitozy może stanowić czynnik wyzwalający entozę. Ponieważ nieprawidłowa proliferacja komórek jest jedną z cech charakterystycznych raka, nowe odkrycia mogą mieć ważne znaczenie kliniczne. Do zbadania mechanizmu działania entozy wywoływanej przez mitozę konsorcjum wykorzystało konkretne geny, których rola w biologii komórek nabłonkowych i wiązaniu macierzy pozakomórkowej jest znana. Dokonano też oceny wpływu tych genów na entozę. Okazało się, że do uniknięcia kanibalizmu komórkowego drogą entozy niezbędne są dwa białka – Cdc42 i Rap1. Monitorowanie entozy mitotycznej wyhodowanych in vitro komórek rakowych w obecności chemioterapeutyków wykazało istnienie pozytywnej korelacji entozy i wskaźnika aktywności mitotycznej komórek. Dowodzi to, że mitoza może regulować mechanizm kanibalizmu komórkowego u chorych na raka i stać się potencjalnym supresorem nowotworowym. Entoza może również sprzyjać multinukleacji komórek zewnętrznych, w dłuższym okresie doprowadzając do aneuploidii i niestabilności genomowej. Co ciekawe, leczenie z użyciem chemioterapeutyków również indukowało entozę mitotyczną w wyhodowanych liniach komórek i mysich modelach ksenograftów raka piersi, ujawniając nieznaną dotąd nową funkcję tych leków. Podsumowując, wyniki projektu ENTOSIS2013 dowodzą istnienia silnej korelacji między częstotliwością występowania podziałów mitotycznych a kanibalizmem komórkowym w nowotworze piersi. Mimo że dane dotyczące mitozy i entozy u chorych na raka, a także dane w zakresie chemioterapii muszą zostać poddane dalszym analizom, doskonale ilustrują one translacyjny potencjał tego nowego mechanizmu dla diagnostyki oraz prognozowania lub przewidywania wyników terapii.
Słowa kluczowe
Rak, entoza, ENTOSIS2013, mitoza, chemioterapia
