Transfer wiedzy umożliwia zrównoważony niebieski wzrost
W ramach projektu COLUMBUS(odnośnik otworzy się w nowym oknie), prowadzonego przy wsparciu programu „Horyzont 2020”, zmierzono się z tym wyzwaniem, wykorzystując transfer wiedzy w celu uwolnienia potencjału europejskich wybrzeży i mórz. UE potrzebuje ulepszonych systemów i metodologii wychwytywania oraz transferu wiedzy, a także uwidaczniania wpływu płynącego z dofinansowywanych badań. W ciągu trzech lat projekt COLUMBUS pozwolił zobrazować wymierny, zrównoważony „niebieski wzrost”, skupiając się na kreowaniu wpływu prowadzonych obecnie badań, pośredniczeniu w procesie szerzenia wiedzy oraz przekształcaniu sposobu, w jaki społeczność z obszarów przybrzeżnych i morskich oddziaływała ze sobą i współpracowała dla osiągnięcia wzajemnych korzyści. Wiedza jako jednostka miary W ramach inicjatywy stworzono rozszerzone ponadnarodowe partnerstwo reprezentujące wszystkie aspekty łańcucha wartości badań, w tym organy finansujące, naukowców, ekspertów w zakresie komunikacji i użytkowników wiedzy. Partnerzy projektu opracowali postępującą etapowo „Metodologię transferu wiedzy COLUMBUS” opartą na identyfikacji i gromadzeniu osiągnięć naukowych. „Osiągnięcia naukowe są jednostkami wiedzy lub uczenia się generowanymi w toku działalności badawczej i nie ograniczają się tylko do nowych lub pionierskich odkryć, lecz równie dobrze mogą obejmować nowe metodologie i procesy, adaptacje, analizy czy inne alternatywne zastosowania znanego wcześniej know-how i wiedzy”, mówi kierownik projektu Cliona Ní Cheallacháin. „Uznanie badań naukowych za pojedyncze jednostki wiedzy, a nie jedną wielką masę wyników zestawionych w sprawozdaniu, jest korzystnym podejściem do tej kwestii, gdyż zmusza do zrozumienia unikalnych cech i potencjalnych zastosowań każdego indywidualnego osiągnięcia naukowego. Umożliwia nam to opracowanie bardziej ukierunkowanego planu transferu, który zwiększa szansę uzyskania efektów”. Odblokowanie potencjału istniejących badań Działalność projektu można określić jako strategiczną, skoordynowaną i skuteczną. Stanowiła ona odpowiedź na rosnącą potrzebę uzasadnienia znaczących inwestycji w badania naukowe na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym. „W ramach inicjatywy skoncentrowano się na zapewnieniu tworzenia wartości w ramach badań. Projekt ten miał na celu zrobienie czegoś więcej, niż tylko udostępnienie zgromadzonej wiedzy. Skupiliśmy się na znalezieniu dofinansowywanych projektów, które miały potencjał do wypełnienia luk w wiedzy i eliminowania wąskich gardeł, a następnie na przekazywaniu tej wiedzy bezpośrednio użytkownikom, aby wspierać realizację różnych strategii i polityk morskich”, wyjaśnia Ní Cheallacháin. Takimi inicjatywami były m.in.: strategia niebieskiego wzrostu, dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej, dyrektywa w sprawie planowania przestrzennego obszarów morskich, poprawiona wspólna polityka rybołówstwa, zintegrowana polityka morska, unijna strategia na rzecz regionu Oceanu Atlantyckiego, inicjatywa „Wiedza o morzu 2020” i wiele innych. Zespół specjalistów z zakresu transferu wiedzy Konsorcjum projektu obejmującego wszystkie regionalne baseny morskie w Europie zbudowano na podstawowym zespole badaczy zajmujących się tematyką transferu wiedzy, z których każdy jest specjalistą w zakresie danego sektora, np. rybołówstwa, żywych zasobów morskich, monitorowania i obserwacji. Badacze ci rozwinęli swoje umiejętności w toku szkoleń wewnętrznych oraz dzięki dzieleniu się doświadczeniami i spostrzeżeniami, co oznaczało, że metodologia ta mogłaby zostać dostosowana i udoskonalona. Połączone wysiłki zespołu projektowego umożliwiły przegląd niemal tysiąca projektów, zgromadzenie prawie 1800 osiągnięć naukowych i ponad 60 przypadków skutecznego transferu wiedzy. „Projekt ten zaowocował wieloma przypadkami skutecznego prowadzenia działań, udowadniając tym samym, że metodologia transferu wiedzy COLUMBUS ma rzeczywistą wartość i może wywrzeć wymierny wpływ”, mówi Ní Cheallacháin. „Metodologia ta jest publicznie dostępna dla podmiotów, które zechciałyby ją przyjąć”. Obszerniejsze wnioski i większy wpływ Projekt COLUMBUS zbadał ponadto możliwość wdrożenia metod transferu wiedzy w europejskich i krajowych systemach finansowania. Skutkiem tego był przedłożony Komisji Europejskiej zestaw zaleceń dla agencji finansujących. W nadchodzących miesiącach planowana jest ich publikacja. „Projekt ten wygenerował znaczną liczbę ważnych osiągnięć i zorganizował dla zainteresowanych stron forum umożliwiające wspólne zbadanie barier, wyzwań i rozwiązań mających na celu zwiększenie potencjału badań mórz i przybrzeży”, podsumowuje Ní Cheallacháin.
