Projekt polegajacy na opracowaniu pulapek i srodkow odstraszajacych komary przenoszace malarie
Międzynarodowy zespół naukowców będzie współpracował przez kolejnych pięć lat nad projektem badawczym mającym na celu opracowanie pułapek zapachowych i skutecznych środków odstraszających komary przenoszące malarię od potencjalnych żywicieli ludzkich. Opracowanie nowych metod przeciwdziałania owadom przenoszącym malarię może znacznie zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się choroby, na którą cierpi już od 300 do 600 milionów ludzi na całym świecie. Malaria jest najważniejszą chorobą zagrażającą życiu ludzi na świecie, powodując śmierć ponad miliona osób rocznie. Grupa naukowców z uniwersytetów Vanderbilt oraz Yale w Stanach Zjednoczonych oraz Uniwersytetu Wageningen w Holandii będzie współpracować z badaczami z Centrum Badań Naukowych w Dziedzinie Zdrowia Ifakara i Centrum Rozwoju w Tanzanii, a także Laboratoriów Rady ds. Badań Medycznych w Gambii (Afryka), w projekcie o wartości 7 milionów euro, finansowanym przez inicjatywę "Wielkie wyzwania ochrony zdrowia na świecie" Fundacji Billa i Melindy Gates. Malarię powoduje Plasmodium spp, pasożytniczy protozoa, który zaraża ludzkie erytrocyty. Pasożyty malarii mają złożony cykl życia: aby żyć, pasożyty te potrzebują zarówno organizmu żywiciela ludzkiego jak i organizmu żywiciela samicy komara rodzaju Anopheles. Komar zaraża się pasożytem malarii z krwi zarażonego człowieka w trakcie jej wysysania, a następnie pasożyt reprodukuje się we wnętrznościach komara Anopheles, dlatego pasożyty malarii potrzebują również komarów, aby kontynuować cykl swego życia. Komar może z kolei przekazać pasożyty malarii człowiekowi poprzez swe gruczoły ślinowe. Aby znaleźć odpowiedni organizm żywiciela, samice komara kierują się zapachem, który odbierają czułkami. Kiedy rozpoznają zapach organizmu żywiciela, wysysają krew potrzebną do produkcji jaj. W czasie wysysania ludzkiej krwi, pasożyty przedostają się z komara do organizmu ludzkiego. Kiedy zarażona osoba - po okresie inkubacji trwającym od dziesięciu do czternastu dni - zostaje ponownie ukąszona przez komara, pasożyt malarii przekazywany jest temu komarowi i w ten sposób rozprzestrzenia się on dalej w populacji komarów. By znaleźć organizm żywiciela, komar przenoszący malarię poszukuje złożonej mieszanki zapachów. Partnerzy amerykańscy w zespole badaczy opracują zapach, na który czułki komarów są bardzo wrażliwe. Zespół ten określi oraz zbada zarówno przyciągające jak i odstraszające materiały zapachowe lub materiały powodujące dezorientację. Następnie naukowcy z Uniwersytetu Wageningen będą analizować wpływ wybranych materiałów zapachowych na zachowanie komarów. Substancje wywołujące najsilniejsze reakcje (przyciąganie, odstraszanie lub powodowanie dezorientacji) zostaną przetestowane w symulowanej naturalnej sytuacji w Ifakara w Tanzanii. Najlepsza mieszanka zapachów zostanie dostarczona do afrykańskich wiosek w celu przeprowadzenia zakrojonych na szeroką skalę praktycznych testów będących częścią projektu. Wioski znajdujące się w Gambii i Tanzanii położone są w szerokościach geograficznych o różnych populacjach komarów, w związku z czym wyniki projektu badawczego powinny być przydatne do stosowania na dużym obszarze tropikalnej Afryki. Jeżeli projekt odniesie sukces, afrykańskie domostwa będą mieć zapewnioną dodatkową ochronę przez nowe, silne substancje odstraszające lub dezorientujące, co ograniczy liczbę ukąszeń przez komary; natomiast poza wioskami mogą być stosowane łapki na owady wykorzystujące przyciągający je zapach. Co więcej, ostateczne wyniki projektu mogą być przetestowane na innych chorobotwórczych komarach, takich jak komary Aedes aegypti, które przenoszą zarazki gorączki tropikalnej, oraz komary Culex pipiens, nosiciele wirusa Zachodniego Nilu.
Kraje
Niderlandy, Stany Zjednoczone