Raport z wszechstronną analizą europejskiej infrastruktury nanotechnologicznej
Nanoforum - sieć tematyczna finansowana w ramach piątego programu ramowego (5. PR), wydała raport opisujący szczegółowo europejską infrastrukturę i sieci związane z nanotechnologią. Przepisy i poziom rozwoju różnią się w poszczególnych krajach, ogólnie jednak autorzy raportu zidentyfikowali 240 infrastruktur w 28 krajach. Wśród nich 16 sklasyfikowano jako główne infrastruktury badawcze UE. Do celów tego raportu członkowie Nanoforum zdefiniowali infrastrukturę jako "ośrodki, które zapewniają zewnętrznym użytkownikom dostęp do obiektów wytwórczych i analitycznych oraz w miarę potrzeb udzielają pomocy technicznej". Obejmują one również odpowiednio wyposażone ośrodki badań podstawowych otwarte na współpracę. W raporcie zidentyfikowano również szereg sieci. Stwierdzono istnienie około 143 sieci zapewniających pomoc przy współpracy i wymianie informacji między członkami. Pod względem dyscyplin naukowych, najbardziej powszechne okazały się obiekty oferujące infrastrukturę badawczą dla nanomateriałów oraz elektroniki i systemów (odpowiednio 87 i 68 ośrodków), przy 35 ośrodkach reprezentujących badania podstawowe (głównie w zakresie fizyki i chemii). Obiekty analityczne i diagnostyczne występują w 38 ośrodkach, zaś inżynierskie i wytwórcze w 39. Obiekty nanobiotechnologiczne natomiast są dostępne tylko w 26 ośrodkach, a jedynie w siedmiu z nich prowadzi się badania w dziedzinie energii. Choć większość ośrodków specjalizuje się w więcej niż jednym sektorze, 19 z nich reprezentuje dużą liczbę sektorów lub wszystkie. Oczywiście w poszczególnych krajach ujawniono różne mocne strony. Na przykład, Francja jest ściśle ukierunkowana na elektronikę i nanobiotechnologię, zaś Niemcy posiadają szerokie spektrum infrastruktur obejmujących wszystkie dziedziny. Grecja prowadzi działalność w kilku obszarach, podczas gdy w Holandii występuje szereg obiektów wytwórczych i ośrodków specjalizujących się w elektronice i nanobiotechnologii. Polska posiada silną bazę wytwórczo-analityczną w zakresie nanomateriałów i elektroniki. Podobnie jest w Wielkiej Brytanii. W Chorwacji, na Cyprze, w Islandii, Lichtensteinie, na Malcie czy Słowacji nie stwierdzono żadnej infrastruktury ani sieci nanotechnologicznej. Raport przedstawia szczegółowe informacje dotyczące polityki, finansowania i infrastruktury z 28 krajów. Pierwszym omawianym krajem jest Austria, która uruchomiła szereg inicjatyw służących rozwijaniu, wzmacnianiu i wspieraniu powstających dziedzin technologii, w tym także nanotechnologii. Inicjatywa NANO to wieloletni program publicznego finansowania nanonauk i nanotechnologii o rocznym publicznym budżecie w wysokości 15 milionów euro. Nanoforum zidentyfikowało w Austrii trzy ośrodki infrastrukturalne, jak również jedną międzynarodową i trzy krajowe sieci. Rząd czeski podjął próby reorganizacji finansowania badań stosowanych. Przedsięwzięcie związane z przewidywaniem kierunków regionalnego rozwoju naukowo-technicznego doprowadziło do zidentyfikowania istotnej roli nanotechnologii w medycynie i ochronie zdrowia, nowoczesnych materiałach, instrumentach i urządzeniach oraz technologiach przetwórczych. Raport wymienia dziesięć ośrodków, które udostępniają badawczą infrastrukturę nanotechnologiczną użytkownikom zewnętrznym oraz cztery sieci z siedzibą w Czechach. W ubiegłych latach utworzono ośrodki badawcze zaawansowanych technologii przy uniwersytetach w Danii. Jednym z przykładów jest Nano-Science Centre przy Uniwersytecie w Kopenhadze. Irlandia, z drugiej strony, rozpoczęła inwestycje w nanotechnologię dużo wcześniej niż wiele innych krajów. Chociaż ogólnie poziom inwestycji na badania w Irlandii ciągle jeszcze plasuje się poniżej średniej, niemniej jednak przoduje ona w nanotechnologii. Zdaniem Irlandzkiej Rady ds. Nauki, Technologii i Innowacji, obecnie w Irlandii działa 114 pełnoetatowych badaczy w dziedzinie nanotechnologii oraz dziesięć zespołów uznanych na płaszczyźnie międzynarodowej. Irlandia wyprzedza również wiele innych krajów w komercjalizacji nanotechnologii, mając ponad cztery międzynarodowe firmy zajmujące się opracowywaniem nanoproduktów; planuje się również założenie kolejnych 40. Innym państwem o kluczowym znaczeniu są Niemcy. Od końca lat 80. rząd niemiecki finansuje działalność badawczą w dziedzinie nanotechnologii w kontekście programów badań nad materiałami i technologiami fizycznymi. W latach 1998-2004 wartość projektów finansowanych z więcej niż jednego źródła w Niemczech zwiększyła się czterokrotnie do około 120 milionów euro. Raport identyfikuje 57 centrów kompetencji i 32 sieci - 22 z nich to sieci krajowe, a dziesięć międzynarodowe. W podsumowaniu raportu autorzy stwierdzają, że choć możliwości poszczególnych krajów są różne, "wiele można osiągnąć poprzez szersze kampanie informacyjne promujące istniejącą infrastrukturę oraz dalsze finansowe wspieranie dostępu do niej".
Kraje
Austria, Czechy, Niemcy, Dania, Irlandia