Naukowe podstawy napisów dialogowych – jak poprawić wrażenia użytkowników
Napisy są używane nie tylko przez osoby, które nie znają języka oryginalnej ścieżki dźwiękowej, ale również przez osoby, które potrzebują różnych sposobów dostępu do treści audiowizualnych ze względu na problemy ze słuchem lub inne oznaki starzenia. Wraz z coraz większą ilością treści dostępnych na żądanie znaczenia nabiera sposób, w jaki przyswajamy materiały audiowizualne, dlatego lepsze zrozumienie interakcji ludzi z napisami staje się kluczową kwestią.. Główna badaczka projektu UE SURE, dr Agnieszka Szarkowska, wyjaśnia, jak jej praca, wspierana w ramach programu Marie Curie, pomogła nam lepiej zrozumieć sposób przetwarzania napisów. Do najbardziej problematycznych kwestii związanych z jakością napisów należą optymalna szybkość wyświetlania i układ napisów. Twórcy napisów nie dysponują danymi badawczymi, które wspierałyby ich praktyki, co skutkuje brakiem jednolitych standardów w zakresie szybkości czytania, niespójnością układu i niską jakością napisów. „W ramach badań, które prowadziłam w ramach projektu SURE, chcieliśmy przeanalizować, jak czyta się napisy, aby ustalić najbardziej efektywny sposób pomocy widzom w lepszym zaangażowaniu się w oglądane treści”, mówi dr Szarkowska. Aby uzyskać te dane, badaczki skorzystały z pomocy wolontariuszy w wieku od 18 do 40 lat. „Nasi uczestnicy byli słyszącymi rodzimymi użytkownikami języka angielskiego (30 osób), polskiego (21 osób) i hiszpańskiego (26 osób), albo osobami angielskojęzycznymi słabo słyszącymi (10) lub niesłyszącymi(10). Wszyscy uczestnicy badania mieszkali w Zjednoczonym Królestwie”. Uczestników wybrano tak, aby uwzględnić kultury charakteryzujące się różną ekspozycją na napisy. „Na przykład, programy w Hiszpanii są zwykle dubbingowane, więc założyłyśmy, że Hiszpanie nie znają zbyt dobrze napisów”, wyjaśnia dr Szarkowska. „Pokazywałyśmy uczestnikom klipy i zadawałyśmy im pytania dotyczące zrozumienia, obciążenia poznawczego, przyjemności, rozpoznawania scen, rozpoznawania napisów i doświadczeń dotyczących czytania. Rejestrowałyśmy również ich ruchy oczu za pomocą urządzenia okulograficznego”. Zespół ustalił, że ludzie są w stanie śledzić szybsze napisy i wolą mniej skondensowany tekst w napisach w klipach w zrozumiałym dla nich języku. W przypadku klipów, których nie rozumieli, preferowali napisy, które są tradycyjnie bardziej skondensowane. „Stwierdziłyśmy również, że napisy, które są dzielone według naturalnych jednostek językowych, są łatwiejsze do przetworzenia”, wyjaśnia. Wyniki projektu SURE zostały przekazane społeczności badawczej, jak również specjalistom zajmującym się przygotowywaniem napisów. „Chciałabym, aby ludzie w innych krajach powtórzyli nasze badanie, aby przekonać się, czy jego wyniki zostaną potwierdzone w innych miejscach. Idealnie byłoby, gdyby firmy tłumaczeniowe uwzględniły nasze wyniki w swoich wytycznych stylistycznych”, mówi dr Szarkowska.
Słowa kluczowe
SURE, napisy, tłumaczenie audiowizualne, film, telewizja, skuteczne napisy, doświadczenie widza, szybkość czytania, segmentacja tekstu, łamanie wiersza, napisy, badania okulograficzne, badania odbioru
