European Commission logo
polski polski
CORDIS - Wyniki badań wspieranych przez UE
CORDIS

Article Category

Wiadomości
Zawartość zarchiwizowana w dniu 2023-03-01

Article available in the following languages:

Otwarty dostep do publikacji naukowych nadal przedmiotem debaty w Wielkiej Brytanii

Latem tego roku w Wielkiej Brytanii rozgorzała polemika na temat bezpłatnego udostępniania publikacji badawczych w Internecie, po tym jak brytyjskie rady ds. badań (RCUK) oświadczyły, że zamierzają wprowadzić nieodpłatne udostępnianie wyników prac jako warunek niezbędny do otr...

Latem tego roku w Wielkiej Brytanii rozgorzała polemika na temat bezpłatnego udostępniania publikacji badawczych w Internecie, po tym jak brytyjskie rady ds. badań (RCUK) oświadczyły, że zamierzają wprowadzić nieodpłatne udostępnianie wyników prac jako warunek niezbędny do otrzymania dotacji. Oświadczenie wywołało krytykę i kontrkrytykę w środowisku badawczym. Liderem przeciwników propozycji jest Association of Learned and Professional Society Publishers (Stowarzyszenie Wydawców Naukowych i Specjalistycznych - ALPSP), organizacja o celach niezarobkowych zrzeszająca wydawców. Jednakże RCUK mają wielu zwolenników, wśród których są wiodący naukowcy, tacy jak Sir Tim Berners-Lee, wynalazca sieci WWW. Celem propozycji RCUK jest zwiększenie wpływu brytyjskich badań na świecie poprzez ułatwienie dostępu do nich, a co za tym idzie, zwiększenie częstotliwości ich cytowania. Jednakże wydawcy obawiają się, że otwarty dostęp do publikacji naukowych spowoduje spadek sprzedaży czasopism i zaszkodzi 25-procentowemu udziałowi Wielkiej Brytanii w rynku czasopism naukowych. Prezes ALPSP Sally Morris stwierdza w opublikowanym liście, że takie rozwiązanie miałoby "katastrofalne konsekwencje" dla czasopism. W swej odpowiedzi na list grupa pracowników naukowych odrzuca tę opinię ponieważ "wszystkie obiektywne dowody przeczą tej pesymistycznej przepowiedni", i punkt po punkcie zaprzecza wszystkim obawom ALPSP. Podczas gdy ALPSP twierdzi, że polityka zobowiązująca uniwersytety do archiwizacji artykułów badawczych w ogólnodostępnych repozytoriach (tzw. self-archiving) spowodowałaby rezygnację bibliotek z prenumeraty, co doprowadziłoby do upadku czasopism naukowych, a także zakłócenia procesu kontroli jakości i oceny badań przez środowisko, sygnatariusze odpowiedzi wyrażają przeciwstawną opinię. "[...] czasopisma naukowe nie tylko rozwijają się i współistnieją z archiwami prac udostępnianych przez ich autorów, ale mogą nawet odnosić z tego korzyści - zarówno pod względem większej częstotliwości odnotowań w bibliografiach, jak i większej liczby prenumerat", stwierdzają w odpowiedzi. Autorzy dokumentu wymieniają Brytyjski Instytut Fizyki oraz Amerykańskie Towarzystwo Fizyczne, z których żadne nie zaobserwowało spadku liczby prenumerat w wyniku archiwizowania prac badawczych w składnicach. Autorzy odpowiedzi wzywają RCUK do niezwłocznego wdrożenia swego nakazu archiwizacji w repozytoriach, a następnie do prowadzenia dyskusji z interesariuszami na temat sposobów współpracy instytucjonalnych składnic piśmiennictwa z czasopismami naukowymi i ich wydawcami. Najnowsze międzynarodowe badanie wykazało, że ponad 80 procent naukowców byłoby skłonnych udostępnić swoje artykuły w instytucjonalnych repozytoriach na zasadzie otwartego dostępu.

Kraje

Zjednoczone Królestwo

Powiązane artykuły