Wyciskanie owocow do ostatniej kropli
W ramach finansowanego przez UE projektu EXTRANAT opracowywana jest innowacyjna metoda odzyskiwania użytecznych składników z odpadów owocowych powstających w branży żywności i napojów. Technika ta ograniczy koszty gospodarowania odpadami i stworzy nowe rynki dla użytecznych składników uzyskanych z odpadów owocowych w sektorze spożywczym i kosmetycznym. To z kolei powinno przyczynić się do ochrony środowiska i zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstw zajmujących się przetwórstwem roślinnym. Celem projektu EXTRANAT jest podjęcie wyzwań stawianych przez zrównoważony rozwój branży żywności i napojów. Jedną z głównych kwestii środowiskowych w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), zajmujących się przetwórstwem roślinnym do celów spożywczych, jest gospodarowanie odpadami i ich usuwanie. Jednocześnie owoce i naturalne wyciągi z owoców są doskonale znane jako elementy zdrowej diety; zawierają pożyteczne składniki, takie jak witaminy, przeciwutleniacze i włókno pokarmowe, które przede wszystkim mają właściwości przeciwnowotworowe i działają ochronnie na serce. Właściwie przetworzone odpady owocowe mogą być poddane recyklingowi i przekształcone w produkty oferujące dodatkowe korzyści, ponieważ zawierają znaczny procent użytecznych składników, które mogą być sprzedawane jako czysty naturalny wyciąg do zastosowań jako dodatki barwiące i smakowe w innych branżach. Zmniejszenie kosztów gospodarowania odpadami i rozszerzenie gamy produktów MŚP z omawianego sektora umożliwi tym przedsiębiorstwom skuteczniejsze stawienie czoła konkurencji ze strony większych firm. Partnerzy projektu EXTRANAT przewidują osiągnięcie tych zamierzeń poprzez opracowanie i wdrożenie wysoce selektywnej, przyjaznej dla środowiska metody odzyskiwania składników z odpadów owocowych, opartej na technice zwanej ekstrakcją za pomocą cieczy w stanie nadkrytycznym. Gdy gaz, taki jak dwutlenek węgla, jest utrzymywany pod wysokim ciśnieniem a następnie ogrzewany, zmieniają się jego własności fizyczne i staje się on cieczą nadkrytyczną. W tym stanie gaz uzyskuje możliwości solwatacji wykazywane przez ciecz i dyfuzyjność gazu. Ten dwoisty charakter cieczy nadkrytycznych czyni z nich wyjątkowo dobre medium przetwórcze do uzyskiwania różnego rodzaju wyciągów chemicznych, biologicznych i polimerowych. Główną zaletą stosowania cieczy nadkrytycznych w tym celu jest niewysoka cena, brak zanieczyszczeń i niższe koszty bezpiecznego usuwania niż w przypadku rozpuszczalników organicznych. W perspektywie produktów otrzymywanych z odpadów owocowych, główną innowacją partnerów projektu EXTRANAT będzie selektywne uzyskiwanie wyciągów witaminowych, a także innych chemicznych środków pochodzenia roślinnego z owoców cytrusowych, jagód oraz innych owoców, takich jak gruszki, jabłka i morele. Wspomniane składniki mogą być wykorzystywane jako uzupełniające składniki odżywcze, dermatologiczne środki lecznicze i kosmetyki, dodatki konserwujące, a także naturalne barwniki oraz substancje smakowe i zapachowe dla środków spożywczych. EXTRANAT jest dwuletnim projektem CRAFT, który został zainicjowany w kwietniu 2005 r. CRAFT jest elementem szóstego programu ramowego (6. PR) przeznaczonym dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) o dużych możliwościach innowacyjnych, ale ograniczonych zdolnościach badawczych. Konsorcjum EXTRANAT składa się z ośmiu MŚP, dwóch ośrodków badawczych i dużej firmy będącej ostatecznym użytkownikiem; partnerzy pochodzą z Hiszpanii, Włoch, Węgier, Francji i Niemiec. Głównym celem naukowym i technicznym projektu EXTRANAT jest zaprojektowanie, opracowanie i wdrożenie wiarygodnej i łatwo dostępnej metody uzyskiwania wyciągów środków chemicznych pochodzenia roślinnego z odpadów generowanych przez branżę spożywczą, przeanalizowanie działania przeciwutleniającego i cech organoleptycznych produktów finalnych oraz ustalenie parametrów jakościowych i składu produktów finalnych w celu dostosowania ich do wymagań użytkownika końcowego. Partnerzy EXTRANAT są przekonani, że ta innowacyjna metoda zostanie w krótkim czasie zastosowana przez wiele podmiotów branżowych, powodując w ten sposób rozpowszechnienie w całej Europie korzyści środowiskowych, technicznych i społeczno-gospodarczych projektu EXTRANAT.