Technologia heliostatu ma przywrocic zimowe slonce w Rattenbergu
Zima to nie jest łatwy okres dla mieszkańców Rattenbergu w austriackim Tyrolu. Pobliskie wzgórze na południe od miasta całkowicie blokuje docieranie promieni słonecznych w okresie od listopada do połowy lutego. Ale technologia heliostatu ma położyć kres ciemnościom i przywrócić słońce mieszkańcom tego miasta do 2007 r. Gdy miasto zostało założone tysiąc lat temu, jego lokalizacja między wzgórzem od południa a rzeką Inn od północy była idealna, ponieważ doskonale chroniła ludność przed intruzami - wtedy bezpieczeństwo ceniono wyżej niż światło słoneczne. Obecnie jednak ludzie nie obywają się tak chętnie bez słońca, więc liczebność populacji miasta Rattenberg stale maleje, częściowo z powodu braku słońca w zimie. Bartenbach Lichtlabor GmbH, austriacka firma będąca pionierem rozwojowych produktów związanych z oświetleniem dziennym i sztucznym, uważa, że z pomocą paneuropejskiego programu EUREKA udało jej się opracować rozwiązanie oparte na technologii heliostatu. Heliostat to ruchome lustro, które śledzi ruch słońca na niebie i w ten sposób odbija bezpośrednie światło słoneczne w pożądanym kierunku za pomocą innych nieruchomych luster. Firma wykorzystywała już heliostaty w poprzednich projektach oświetleniowych na całym świecie, na przykład zapewniając światło słoneczne w suterenach i piwnicach oraz na stacjach kolejowych. Uważano jednak, że z powodu wysokich kosztów inżynieryjnych i instalacyjnych, heliostaty są odpowiednie tylko do uzyskiwania "specjalnych efektów świetlnych". Przedstawiciele Bartenbach LichtLabor uważają obecnie, że technologia reflektorowa jest na tyle zaawansowana, że uzasadnia podejmowaną przez firmę pierwszą próbę zapewnienia światła słonecznego ogółowi ludności. W projekcie dla miasta Rattenberg heliostaty mają być rozmieszczone około 400 m na północ od miasta, a ich zadaniem jest przekierowywać światło słoneczne do pomocniczych reflektorów ulokowanych na szczycie Castle Hill tuż nad miastem. Heliostaty spoczywają na przegubie kulowym, a ich ruchem steruje komputer, który automatycznie podąża za ruchem słońca. Zdaniem kierownika projektu Markusa Peskollera metoda ta zapewni oświetlenie posiadające wszystkie cechy naturalnego światła słonecznego - uwydatnione punkty, ostry kontrast między światłem a cieniem, jaskrawe światło, spektralny rozkład barw oraz efekty połyskiwania. Światło słoneczne nie będzie widoczne w całym mieście, ale mieszkańcy i przyjezdni w każdym miejscu będą odczuwali jego obecność, która da psychologiczne wrażenie przebywania w słonecznym mieście. Na początku 2005 r. firma Bartenbach LichtLabor rozpoczęła pracę nad badaniem wykonalności oraz szczegółowymi planami realizacji, ale ze względu złożoność projektu mówi się o konieczności przedłużenia procesu projektowania i opracowywania rozwiązania przed wdrożeniem koncepcji. Obecny etap prac inżynieryjnych potrwa około 12-15 miesięcy. Firma planuje przygotowanie makiet w pełnej skali poszczególnych komponentów do początku lata 2006 r. Przedtem jednakże należy przezwyciężyć szereg wyzwań, zwłaszcza związanych z finansowaniem całego projektu o spodziewanym budżecie około 1,5 miliona euro. Firma Bartenbach Lichtlabor i gmina Rattenberg uzyskały wsparcie finansowe dla projektu poprzez program EUREKA. Projekt uwzględnia udział niemieckiej firmy oraz włoskiego uniwersytetu, a jego celem jest opracowanie technicznych składników, które umożliwią rozwiązanie problemu regionów miejskich cierpiących na długotrwały brak światła słonecznego za pomocą instalacji odbijających światło słoneczne. Los miasta Rattenberg, w którym w czasie zimy panują ciemności, podziela sześćdziesiąt miejscowości w samym Tyrolu. Powodzenie projektu mogłoby przyciągnąć także inne górskie miasta.
Kraje
Austria