Zdaniem grupy ekspertow fundacje badawcze moglyby przyniesc Europie wiecej korzysci
Dostrzegając szanse na zwiększenie środków na działalność badawczą bez odwoływania się do rządów lub przedstawicieli przemysłu, Komisja Europejska sfinansowała badanie nad potencjalną rolą fundacji i organizacji pozarządowych w rozwoju inwestycji w badania. W raporcie przygotowanym w wyniku tych prac potwierdzono, że fundacje "mogłyby stać się ważnym elementem strategii [Komisji Europejskiej] na rzecz stworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej" i sformułowano zalecenia w pięciu kluczowych obszarach. Terminem "fundacja" określono w raporcie podmioty, których celem nie jest wypracowanie zysku (non-profit), które są niezależne od rządu lub sektorów przemysłu, realizują zadania o charakterze publicznym oraz mają własny organ zarządzający i źródło dochodów. Europejskie Centrum Fundacji (EFC) szacuje, że w 2001 r. w krajach "piętnastki" działało 62 000 fundacji. Oczywiście, większość z nich poza sektorem badawczym. Strumień środków płynący obecnie z fundacji w obszar badawczy jest wąski, zarówno w porównaniu z nakładami rządowymi czy sektorowymi, jak i w stosunku do inwestycji dokonywanych przez fundacje w USA. Autorzy raportu sugerują, że przyczyny tego zjawiska tkwią w barierach i czynnikach zniechęcających osoby fizyczne i przedsiębiorstwa do przekazywania pieniędzy, hamujących przepływ środków z fundacji i sektora organizacji pozarządowych do inicjatyw badawczych, lub blokujących efektywne wykorzystanie funduszy. A przecież fundacje mogłyby wesprzeć wysiłki badawcze różnymi sposobami, przekonują autorzy raportu. "Mogłyby zwiększyć pulę środków dla badań podstawowych, badań motywowanych osobistym zainteresowaniem naukowców, badań w 'obszarach sierocych' oraz badań stosowanych znajdujących się w zbyt wczesnych etapach rozwoju, aby przyciągnąć fundusze sektorowe. Mogłyby przyczynić się do pogłębienia integracji europejskiej poprzez wspieranie projektów transgranicznych. Mogłyby wreszcie finansować projekty interdyscyplinarne, zwiększać mobilność badaczy, ich wymianę i współpracę, zapewnić strukturę finansowania dla małych projektów i strategię finansowania badań w perspektywie długoterminowej, a także tworzyć spójne ramy uzupełniające zasoby sektorowe i rządowe. Mają one bowiem elastyczność niezbędną do szybkiego reagowania na potrzeby środowisk badawczych oraz stymulowania większych partnerów do działań inwestycyjnych." Zalecenia autorów raportu adresowane są do konkretnych podmiotów (rządów, instytucji UE, fundacji, sektorów przemysłu, szkół wyższych i ogółu społeczeństwa), i podzielone zostały na pięć szerokich kategorii: upowszechnienie informacji na temat fundacji (dochody, wydatki i działalność), bardziej przyjazne dla fundacji otoczenie prawne i fiskalne, mechanizmy dźwigni w obszarze finansowania badań, bardziej efektywne struktury i regulacje dotyczące finansowania, a także warunki w UE sprzyjające działalności fundacji. Zdaniem autorów raportu zasadniczym elementem upowszechniania informacji o fundacjach badawczych jest zestawianie wyczerpujących danych dotyczących sektora fundacji w całej UE. Sugerują oni, że zadanie to można zrealizować poprzez zachęcanie do stworzenia europejskiego forum fundacji badawczych. Innym zaleceniem dotyczącym punktu "upowszechnianie" jest promowanie przekazywania środków na badania za pośrednictwem kampanii krajowych i międzynarodowych. W kwestiach fiskalnych i prawnych autorzy raportu rekomendują większe ulgi i zwolnienia podatkowe, które osoby fizyczne i przedsiębiorstwa powinny uzyskiwać przy przekazywaniu darowizn na cele dobroczynne. Koncepcja ta uwzględnia także zapewnienie, aby programy przekazywania funduszy były korzystne pod względem podatkowym i łatwe do stosowania, i aby wszystkie formy darowizn dla fundacji (np. gotówka, nieruchomości, akcje i udziały, prawa własności intelektualnej) były akceptowane. W raporcie znalazły się także zalecenia dotyczące opodatkowania działalności fundacji i uproszczenia ram prawnych i regulacyjnych, w których działają. Kierując uwagę na mechanizm dźwigni w obszarze badawczym, autorzy raportu proponują zastosowanie systemu współfinansowania łączonego ("matching funds") na poziomie krajowym i unijnym w przypadku badań finansowanych przez fundacje, wspieranie rozwoju nowych fundacji badawczych poprzez stymulowanie "kapitału ryzyka o charakterze filantropijnym" oraz zachęcanie do tworzenia fundacji specjalizujących się w danej branży lub w danym zagadnieniu przez sektor przedsiębiorstw. W opinii autorów raportu należy promować bardziej efektywne struktury i mechanizmy finansowania. Jak twierdzą, można to osiągnąć poprzez tworzenie i doskonalenie sieci współpracy między fundacjami i dokładne przeanalizowanie możliwości tworzenia fundacji przez uniwersytety. Końcowe zalecenia grupy ekspertów związane są z tworzeniem takiego ogólnoeuropejskiego środowiska, które będzie bardziej sprzyjające dla fundacji. Oznaczałoby to wprowadzenie zmian legislacyjnych i fiskalnych w UE oraz ułatwienie transgranicznego przekazywania środków, a także rozszerzenie zasięgu działalności fundacji poza granice poszczególnych krajów. Raport zakończony został apelem o zorganizowanie konferencji na temat wniosków wypływających z zaleceń oraz wprowadzenia mechanizmów monitorowania procesu wdrażania tych zaleceń. Autorzy podkreślają, że jeśli ich raport ma odnieść trwały skutek, niezbędne jest wyraźne zaangażowanie, szczególnie na szczeblu politycznym, na rzecz zwiększenia roli darczyńców w działalności badawczej.