Janez Potocnik wzywa do ogolnoeuropejskiego dialogu na temat etyki w nauce
Komisarz ds. nauki i badań naukowych Janez Potocnik zaapelował o dodatkowe działania na rzecz promowania europejskiego dialogu na temat etyki w nauce, szczególnie w kontekście obecnego szybkiego tempa postępu naukowego. Zdaniem komisarza Potocnika, nasze współczesne wyobrażenia o "wolności naukowej" wywodzą się z "wieku rozumu" i Oświecenia, i związane są z potrzebą ochrony działalności badawczej przed ingerencją ze strony władzy - ideologicznej, religijnej czy politycznej. Koncepcja ta jest dzisiaj zapisana w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, chroniącej praworządność i samorządność środowiska naukowego, powiedział Janez Potocnik w dniu 16 lutego podczas przemówienia na forum światowego kongresu wolności badań naukowych w Rzymie. Jednak w zamian za gwarancję wolności naukowej od naukowców oczekuje się respektowania określonych wartości i zasad w trakcie badań, co nazywamy etyką. - Kwestie etyczne są zatem integralnym elementem odpowiedzialnego prowadzenia badań. I w żadnym razie "wolność naukowa" nie oznacza robienia wszystkiego, co się chce, bez przestrzegania wytycznych czy zasad - powiedział komisarz Potocnik. Znaczenie etyki w nauce zasadniczo uznawane jest na całym świecie, ale w Europie, gdzie kraje posiadają wspólny system podstawowych wartości, lecz również cechują się pluralizmem etycznym, istnieje szczególnie silne zapotrzebowanie na nieprzerwany dialog, kształtujący szacunek i tolerancję dla odmiennych poglądów. - Jakkolwiek pewne zasady etyczne są bardziej lub mniej powszechnie akceptowane, inne nie są już tak wyraziste - powiedział Janez Potocnik. - Potrzebne są dodatkowe działania propagujące dialog ogólnoeuropejski, lepsze rozbudzanie świadomości, tworzenie sieci i głębsze zrozumienie między naukowcami, prawodawcami oraz ekspertami w dziedzinie etyki. Nawet już funkcjonujące rygorystyczne kodeksy etyczne wymagają regularnych przeglądów i korekt, ze względu na charakter nauki podlegającej ciągłym zmianom. - Razem musimy opracować szerokie i wszechstronne ramy etyczne, które będą propagowały odpowiedzialność w badaniach. Powinny one podtrzymywać uniwersalne wartości, ale również uwzględniać fakt, że Europa jest bogactwem kultur o odmiennych podstawach etycznych, religijnych, historycznych i filozoficznych, a każdej z nich przysługuje prawo do szacunku i obrony - podsumował komisarz.