Ftalany zatwierdzone do wykorzystania w pokryciach podlogowych, jednak zabronione jako skladnik zabawek
Informacje na temat bezpieczeństwa wzbudzających kontrowersje środków chemicznych używanych do zmiękczania tworzyw sztucznych zawarte w nowych regulacjach w sprawie ftalanów są niejednoznaczne. Ftalany nadają tworzywom sztucznym - zwykle PCV - większą giętkość. Gama produktów jest szeroka: od ubrań po materiały budowlane, produkty medyczne, kosmetyki, zabawki i opakowania do żywności. Te substancje chemiczne po raz pierwszy wytworzono do celów handlowych w latach 20. XX wieku i od tamtej pory ich produkcja stale rośnie. Światowa produkcja ftalanów przekroczyła w 2004 r. 400 000 ton. Ich produkcja jest tania, jednak przypisuje się im określone zagrożenia dla zdrowia, takie jak zaburzenia hormonalne u szczurów oraz rozwój alergii i nowotworów u dzieci. Najbardziej niepokojące są zagrożenia dla dzieci. Choć wyniki analiz naukowych dotyczących ftalanów nie są jednoznaczne - badania wykazywały bowiem zarówno ich bezpieczeństwo, jak i szkodliwość - pozostaje jednak pytanie o ich pełne bezpieczeństwo. Analizę zapoczątkowano w 1994 r., a przed 1998 r. Komitet Naukowy ds. Toksyczności, Ekotoksyczności oraz Środowiska (CSTEE) wydał opinię stwierdzającą, że ftalany powinny być zabronione. W 1999 r. Komisja przyjęła to zalecenie, wydając tymczasowy zakaz. W 2003 r. raport z oceny ryzyka dotyczący grupy ftalanów di-izononylu (DINP), liczący ponad 300 stron i opracowany przez Europejskie Biuro Substancji Chemicznych kończył się następującym wnioskiem: "W chwili obecnej nie ma potrzeby gromadzenia dalszych informacji, wykonywania testów czy stosowania środków ograniczających ryzyko poza dotychczas stosowanymi". Innymi słowy, ftalany z grupy DINP są zasadniczo bezpieczne. Drugi raport opracowany rok później w 2004 r., tym razem przez CSTEE, wykazał, że ocena ryzyka nie uwzględniała możliwych skutków żucia zabawek przez dzieci i tym sposobem połykania ftalanów. Poprzedni raport został odrzucony poprzez utrzymanie zakazu wykorzystywania ftalanów w zabawkach. "Nie ma potrzeby uaktualniania normy w celu odzwierciedlenia postępu naukowego, jaki dokonał się od 1994 r. Norma nie uwzględnia wkładania przedmiotów do ust. Jest to obecnie przyjęta praktyka". Zakaz dotyczący przedmiotów, które mogą być wkładane do ust, wszedł w życie w 2005 r. w odniesieniu do "zabawek i artykułów pielęgnacyjnych dla dzieci, które dzieci mogą wkładać do ust". W konkluzjach z dnia 13 kwietnia dotyczących ftalanów di-izononylu (DINP) i di-izodecylu (DIDP) Komisja stwierdza, że substancje te są bezpieczne we wszystkich przypadkach oprócz użycia ich jako składnika zabawek i artykułów pielęgnacyjnych dla dzieci. Komisja nałożyła dodatkowe ograniczenia w przypadkach narażenia pracowników na oddziaływanie ftalanu dibutylu. Dyrektor organizacji patronackiej Europejskie Stowarzyszenie Producentów Plastyfikatorów i Wyrobów Pośrednich, dr David Cadogan, powiedział: - W momencie, gdy regulacje dotyczące środków chemicznych zajmują wysoką pozycję w programie politycznym UE, wyniki oceny ryzyka dotyczące plastyfikatorów ftalanowych przypominają, że ocena ryzyka może zagwarantować zarówno konsumentom, jak i decydentom pewność użytkowania nawet najbardziej politycznie kontrowersyjnych substancji chemicznych. Historia się na tym jednak nie kończy. Grupy takie jak Greenpeace prowadzą zdecydowany lobbing za zakazem. Jego wprowadzenie jest nadal możliwe, ponieważ należy jeszcze określić, jakie przedmioty mogą trafiać do ust dzieci i może powtórzyć się sytuacja, która spotkała pozostałe rodziny ftalanów.